چگونه یک مصاحبه علمی را طراحی و اجرا کنم؟

طراحی مصاحبه علمی:

مرحله اول: تعیین هدف مصاحبه

• هدف از مصاحبه چه چیزی است؟ (جمع آوری اطلاعات، ارزیابی دانش، سنجش مهارت)
• چه نوع اطلاعاتی را می خواهید از مصاحبه بدست آورید؟
• چه سوالاتی باید پرسیده شود تا به این اطلاعات دست پیدا کنید؟

مرحله دوم: انتخاب نوع مصاحبه

• مصاحبه ساختاریافته: سوالات از قبل مشخص شده و به ترتیب پرسیده می شوند.
• مصاحبه نیمه ساختاریافته: سوالات از قبل مشخص شده، اما ترتیب و نحوه پرسیدن آنها انعطاف پذیرتر است.
• مصاحبه باز: مصاحبه کننده فقط موضوع کلی را مطرح می کند و اجازه می دهد مصاحبه شونده آزادانه صحبت کند.

مرحله سوم: انتخاب مصاحبه شوندگان

• چه کسانی باید مصاحبه شوند؟
• چگونه می توان آنها را پیدا کرد؟
• چه معیارهایی برای انتخاب مصاحبه شوندگان باید در نظر گرفته شود؟

مرحله چهارم: آماده سازی سوالات

• سوالات باید واضح، دقیق و مرتبط با هدف مصاحبه باشند.
• از سوالات تلقین کننده و جهت دار باید اجتناب کرد.
• ترتیب سوالات باید منطقی باشد.

مرحله پنجم: آماده سازی محیط مصاحبه

• محیط مصاحبه باید آرام و بدون مزاحمت باشد.
• تجهیزات لازم برای ضبط مصاحبه باید آماده باشد.

اجرای مصاحبه علمی:

مرحله اول: ایجاد رابطه با مصاحبه شونده

• خودتان را معرفی کنید و هدف مصاحبه را توضیح دهید.
• با مصاحبه شونده به طور دوستانه و صمیمی صحبت کنید.
• سعی کنید مصاحبه شونده احساس راحتی کند.

مرحله دوم: پرسیدن سوالات

• سوالات را واضح و شمرده پرسیده کنید.
• به دقت به پاسخ های مصاحبه شونده گوش کنید.
• در صورت نیاز، سوالات را دنبال کنید.

مرحله سوم: جمع بندی مصاحبه

• در پایان مصاحبه، از مصاحبه شونده برای وقت او تشکر کنید.
• نکات کلیدی مصاحبه را یادداشت کنید.

نکات مهم در مصاحبه علمی:

• بی طرفی: مصاحبه کننده باید بی طرف باشد و از القا نظرات خود به مصاحبه شونده اجتناب کند.
• صداقت: مصاحبه کننده باید با مصاحبه شونده صادق باشد و اطلاعات نادرستی ارائه ندهد.
• حفظ حریم خصوصی: مصاحبه کننده باید از حفظ حریم خصوصی مصاحبه شونده اطمینان حاصل کند.

منابع مفید:

• کتاب: روش تحقیق در علوم اجتماعی: URL روش تحقیق در علوم اجتماعی
• مقاله: چگونه مصاحبه علمی انجام دهیم: URL چگونه مصاحبه علمی انجام دهیم.
• آزمونهای ناپارامتریک برای فرضیه‌های همبستگی و رابطه ای
• نوشته
• گردآوری داده‌ها در پژوهش کیفی
• نوشته
• در انتخاب جامعه آماری چه نیازهای آماری باید مورد توجه قرار گیرد؟
• نوشته
• فرآیند داوری مقالات علمی چگونه است؟
• نوشته
• نکات مورد توجه برای تعیین تعداد افراد نمونه در پژوهش