روش تحقیق تجربی یا آزمایشگاهی چیست؟

روش تحقیق تجربی یا آزمایشگاهی چیست؟

پژوهش تجربی یا آزمایشی یکی از دقیق ترین و کارآمدترین روش های پژوهش است که برای آزمون فرضیه هایی مبتنی بر شناسایی رابطه علت – معلولی بین دو یا چند متغیر از طرح های آزمایشی، مورد استفاده قرار میگیرد.

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر محرکها، روش ها و یا شرایط خاص طبیعی برروی یک گروه آزمودنی می باشد.

از خصوصیات روش تجربی این است که ضمن دستکاری یا مداخله در متغیرها (Manipulation or Intervention) و کنترل شرایط (control) نتایج بدست آمده را در مورد گروهی که با انتساب (Randomization) تصادفی انتخاب شده اند، مورد مشاهده قرار می دهد.

ویژگی این پژوهشی عبارتاند از:

۱. دست کاری متغیرهای مستقل؛

۲. ثابت نگه داشتن و کنترلی متغیر وابسته

۳. مشاهده تاثیر متغیر (های) مستقل بر وابسته .

در این پژوهش، پژوهشگران به منظور کشف روابط علت و معلولی، یک یا چند گروه را به عنوان گروه تجربی تحت شرایط خاص (متغیر مستقل) قرار می دهند و نتایج  (متغیر وابسته) با گروه با گروه های گواه (شاهد) که تحت چنان شرایطی نبوده اند، مقایسه می کنند.

هنگامی که انتخاب افراد تحت تجربه بصورت تصادفی ممکن نباشد و یا نتوان متغیرهای مستقل را کاملاً دستکاری و یا در آنها مداخله نمود از روش تحقیق نیمه تجربی (Quasi‐Experimental) یا شبیه تجربی استفاده می شود.

اغلب پژوهش های که در مورد انسان و به شیوه تجربی انجام می گیرد معمولا از نوع شبه تجربی میباشند.

مثلاً اثرات دو روش مختلف تدریس (متغیر مستقل) در پیشرفت تحصیلی (متغیر وابسته) دانشجویان دانشگاه. نیمه تجربی یا شبه تجربی استفاده می شود.

روشها و طرح های اجرای تحقیق تجربی:

آزمایش با استفاده از یک گروه آزمودنی

که می توان به صورت پس آزمون (آزمون پس از در معرض متغیر قرار گرفتن) و پیش آزمون و پس آزمون (آزمون قبل از تاثیر و بعد از تاثیر متغیر و مقایسه آن دو) آن را انجام داد.

 آزمایش با استفاده از دو گروه (مشاهده و آزمایش(

در این روش ابتدا افراد به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم می شوند. گروه اول، گروه آزمایش و گروه دوم، گروه کنترل نامیده می شود. این روش به دو صورت انجام می شود : پس آزمون (گروه آزمایش تحت تاثیر متغیر قرار می گیرد و آنگاه از هر دو گروه آزمایش به عمل می آید و نتایج آن دو با هم مقایسه می شود.) و پیش آزمون و پس آزمون (قبل از تاثیر متغیر هر دو گروه مورد آزمایش قرار می گیرند. سپس گروه آزمایش تحت تاثیر متغیر قرار می گیرد و پس از آن از هر دو گروه آزمون به عمل می آید و نتایج دو آزمون با همدیگر مقایسه می شود. ) آن را انجام داد.

آزمایش با استفاده از چند گروه

این روش به صور مختلفی انجام می شود : استفاده از طرح چهار گروهی سولومون، طرح پس آزمون چند گروهی و استفاده از پیش آزمون و پس آزمون گروهی (تفاوت این روش با روش قبل انتخاب بیش از سه گروه متجانس برای اجرای آزمایش است.)

آزمایش با استفاده از روش تکرار آزمون

این روش چه با استفاده از یک گروه و چه استفاده از دو گروه متجانس انجام می شود.در اینجا محقق سعی می کند گروه آزمایش را به دفعات تحت تاثیر متغیرهای مستقل قرار دهد .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *