نظریه درماندگی آموخته شده!

■داستانی وجود دارد در مورد این‌‌که چگونه فیل‌های کوچک را در هند تربیت می‌کنند.

فیل کوچک به درختی بسته می‌شود. سعی می‌کند خودش را رها کند،

ولی از آنجا که به اندازه کافی قوی نیست نمی‌تواند طناب را شُل کند. پس از چندین بار سعی کردن و نتوانستن، فیل شرایط را می‌پذیرد.

بعدها که فیل به اندازه کافی بزرگ و قدرتمند شد نیز سعی نمی‌کند خودش را رها کند،

اگرچه به آسانی می‌تواند طناب را پاره کند.

فیل آموخته است که هرگز به تنهایی نمی‌تواند خود را آزاد کند،

بنابراین هرگز سعی نمی‌کند؛ چرا که فکر می‌کند آزادی غیر ممکن است.

✅در حالیکه برخی افراد با سرعت هر چه تمام‌تر از پله‌های موفقیت بالا می‌‌روند،

افرادی هم هستند که به این باور رسیده‌اند هر چقدر هم تلاش کنند باز هم بی‌فایده است

و قرار نیست زندگی روی خوش خودش را به آنها نشان دهد.
چرا گروه دوم چنین طرز فکری دارند و ریشه اصلی مشکل آنها کجا است؟
آیا راهکاری برای حل چنین نگرشی به زندگی وجود دارد؟

●شاید شما هم با افرادی برخورد کرده باشید که دست از تلاش برای پیروزی در زندگی کشیده‌اند،

انگیزه‌های خود را از دست داده و در عمل دست روی دست گذاشته‌اند

تا جریان زندگی آنها را با خودش به هر سمتی ببرد.
در چنین شرایطی عموماً کنترل زندگی از دست فرد خارج می‌شود

و تلاشی هم برای بیرون کشیدن خود از این وضعیت انجام نمی‌دهد.

○معمولاً این افراد درمانده‌اند و دیگر رمقی برای تلاش کردن ندارند

و ظاهراً به نوعی یاءس فلسفی خاص در زندگی رسیده‌اند.

آیا باید بپذیریم این افراد دچار افسردگی‌های حاد هستند

و با مصرف دارو و مراجعه به روانپزشک باید مساله خود را به صورت جدی حل کنند؟

❇️«مارتین سلیگمن» روانشناس آمریکایی برای نخستین بار اصطلاح «درماندگی آموخته شده» را برای توصیف چنین شرایطی به کار برد.

مارتین سلیگمن و همکارانش برای آزمایش شرایط درماندگی آموخته شده، تعدادی سگ را در قفس گذاشتند و به آنها شوک الکتریکی دادند.

سگ‌ها امکان فرار کردن از شرایط موجود را نداشتند.

بعد از چند نوبت وارد کردن شوک، دیگر تلاشی برای نجات خود نمی‌کردند

و به جای تلاش برای فرار کردن، واکنشی نشان نمی‌دادند.

✅سلیگمن علت انفعال و بی‌تفاوتی سگ‌ها را به نشانه‌های رفتاری درماندگی خود آموخته نسبت داد.
همین وضعیت در مورد انسان‌ها نیز صادق است.

●فردی که تصور می‌کند قدرت تغییر سرنوشت خودش را ندارد،

در مقابل جریان‌های مثبت و منفی زندگی منفعل عمل می‌کند،

درمانده و ناتوان خود را محکوم به پذیرش شرایط موجود می‌داند و در نهایت تلاشی برای تغییر شرایط نمی‌‌کند.

این افراد در اصل از فقدان عزّت نفس رنج می‌برند؛

گوهری درونی که اگر بمیرد می‌تواند کل زندگی فرد را تحت‌الشعاع قرار دهد.

●در برخی از موقعیت‌های دردآور و دشوار که فرد احساس می‌کند هیچ راه خلاصی از آن نیست،

گمانی در خاطرات وی درست می‌شود که هیچ راه خلاصی نیست و این را به تمام موقعیت‌های زندگی تعمیم می‌دهد.

در شرایط درماندگی آموخته شده فرد هیچ تلاشی از خود نشان نمی‌دهد.
او با خود می‌گوید: «تلاش‌های قبلی من ناکام بود؛ بنابراین تلاش‌های بعدی من هم ناکام خواهد بود!»

✍ برگرفته از کانال مدیران فرهیخته

نظریه درماندگی آموخته شده!

برگرفته از ساعد نیوز