نصیحت مکرر و یادآوری مداوم هر کاری به فرزندان، که اغلب از روی خیرخواهی والدین انجام میشود، میتواند اثرات روانشناختی متنوعی داشته باشد.
ولی در کل می توان گفت نتایج منفی اش بسیار بیشتر از نتایج مثبت هست و بهتر است والدین تا حد ممکن نصیحت نکنند و به ویژه کارهای روزمره و جزئی را گوشزد نکنند. مگر آنکه بخواهند کیان و شخصیت فرزندشان را زیر سوال ببرند که مطمئناً هیچ پدر و مادری چنین چیزی را نمی خواهند.
در این جا بر اساس تحقیقات در حوزه روانشناسی کودک و خانواده (مانند نظریه خودمختاری دسی و رایان، یا مطالعات در مورد سبکهای فرزندپروری بامریند)، این رفتار را بررسی میکنم.
در ادامه، به صورت خلاصه و ساختاریافته این موضوع را توضیح میدهیم:
اثرات منفی احتمالی:
- کاهش استقلال و اعتماد به نفس:
- وقتی والدین مدام نصیحت میکنند یا یادآوری میکنند (مثلاً “این کار را بکن، آن را نکن، فراموش نکن…”)، فرزند احساس میکند که نمیتواند خودش تصمیم بگیرد یا مسئولیت بپذیرد. این میتواند منجر به وابستگی بیش از حد شود، جایی که فرزند در بزرگسالی برای تصمیمگیریهای ساده هم به دیگران تکیه کند. تحقیقات نشان میدهد که این سبک (معروف به “والدگری هلیکوپتری”) با کاهش خودکارآمدی و افزایش اضطراب مرتبط است.
- ایجاد مقاومت و شورش: نصیحت مکرر میتواند مانند “نق زدن” تلقی شود، که باعث میشود فرزند به طور ناخودآگاه مقاومت کند. این پدیده در روانشناسی به عنوان “واکنشپذیری روانشناختی” شناخته میشود، جایی که فرد برای حفظ استقلال خود، خلاف آنچه گفته میشود عمل میکند. مثلاً نوجوانان ممکن است عمداً کارها را فراموش کنند یا حتی رفتارهای پرخطرتری نشان دهند.
- افزایش استرس و مشکلات عاطفی:
- یادآوری مداوم میتواند احساس ناکافی بودن یا تحت کنترل بودن ایجاد کند، که منجر به افسردگی، اضطراب، یا حتی خشم سرکوبشده میشود. مطالعات (مانند کسانی که در مجله Journal of Child and Family Studies منتشر شده) نشان میدهد که فرزندان والدینی که بیش از حد مداخله میکنند، اغلب با مشکلات تنظیم هیجانی روبرو هستند.
- تضعیف رابطه والد-فرزند: این رفتار میتواند اعتماد را کاهش دهد، زیرا فرزند احساس میکند که والدین به تواناییهای او ایمان ندارند. در بلندمدت، ممکن است منجر به فاصله عاطفی یا عدم تمایل به اشتراکگذاری مشکلات شود.
اثرات مثبت احتمالی (اگر متعادل باشد):
اگر مجبور هستید که در بعضی از موارد کودک یا نوجوان را نصیحت کنید سعی کنید بیش از 2 یا 3 بار در یک شبانه روز این کار را نکنید! چون بیش از این نتیجه اش معکوس خواهد شد. در صورت نصیحت متعادل ممکن است نتایج زیر را در بر داشته باشید. اما ابتدا فکر کنید و اگر نصیحت می کنید به صورت غیر مستقیم نصیحت کنید و مستقیم شخصیت فرزند را هدف قرار ندهید. به طور خلاصه کنتر نامحسوس داشته باشید.
- در سنین پایین (مثل کودکی)، نصیحت مناسب میتواند به یادگیری مهارتها کمک کند و حس امنیت ایجاد کند.
- اگر نصیحت با تشویق و حمایت همراه باشد (نه فقط انتقاد)، میتواند به رشد مسئولیتپذیری کمک کند.
توصیههای عملی:
- تعادل ایجاد کنید: به جای یادآوری مداوم، اجازه دهید فرزند اشتباه کند و از آن بیاموزد. این به تقویت مهارتهای حل مسئله کمک میکند.
- از تکنیکهای مثبت استفاده کنید: مثلاً سؤال بپرسید (“فکر میکنی چطور این کار را انجام دهی؟”) به جای دستور دادن، یا سیستم پاداش برای رفتارهای مستقلانه راهاندازی کنید.
- به سن توجه کنید: در نوجوانی، تمرکز روی گفتگوهای باز و حمایت عاطفی بهتر است تا نصیحت مستقیم.
در نهایت، هدف فرزندپروری پرورش افراد مستقل و انعطاف پذیر است، نه کنترل کامل
پس سعی نکنیم با دلسوزی زیاد زندگی حال و آتی خود و فرزندانمان آتش بزنیم.
لطفا نظر و پیشنهاد خود را در زیر قید کنید.
خواهشمند است، نظر خودتان را در پایان نوشته در سایت https://rava20.ir مرقوم نمایید. همین نظرات و پیشنهاد های شما باعث پیشرفت سایت می گردد. با تشکر
پیشنهاد می شود مطالب زیر را هم در سایت روا 20 مطالعه نمایید:
رهبری هوشمند : برگرداندن هوش و هوشیاری به سازمانها
سنگ کلیه خود را راحت پودر کنید/ بهترین راهکار خانگی برای دفع سنگ کلیه
سندروم بازماندگان محیط کار چیست؟