مقیاس سازگاری زناشویی ( Dyadic Adjustment Scale-DAS ) ( DAS)
ازدواج در جامعه متغیر امروزی یک پدیده پیچیده است. انسانها به دلایل مختلفی ازدواج می کنند. عشق، امنیت اقتصادی، محافظت، امنیت عاطفی، احساس آرامش، فرار از تنهایی و تمایلات جنسی تعدادی از عواملی هستند که باعث گرایش به ازدواج می شوند. در واقع ازدواج موفق و شروع رابطه زناشویی قادر است بسیاری از نیازهای روانی و جسمانی را در یک محیط امن برآورده سازد و تاثیر به سزایی بر سلامت و بهداشت روانی افراد داشته باشد. رابطه بین دو نفر که با هم ازدواج می کنند در مرکز گروه خانواده قرار می گیرد. رابطه زوجین مشتکل از درهم آمیزی دو شخصیت در یک شخصیت پیوسته زناشویی است که با رابطه فرزند و مادر قابل مقایسه است. یکی از مفاهیم رایج برای نشان دادن میزان شادی و پایداری این رابطه زناشویی مفهوم رضایت زناشویی است
رضایت زناشویی حالتی از خشنودی و رضایت در ازدواج است که از جنبه درون فردی، تجارب ذهنی خوشایند و از جنبه میان فردی هماهنگی میان انتظارات یک طرف با طرف مقابل است که در زمینه های گوناگونی چون سبک زندگی، ارتباط، رابطه جنسی، شرایط اقتصادی و نحوه تصمیم گیری وجود دارد. برای افزایش رضایت زناشویی تلاشهای علمی فراوانی صورت گرفته است و بر آن اساس به طور خلاصه پژوهشگران عوامل زیر را در رضایتمندی زناشویی موثر می دانند:عوامل شناختی، عوامل هیجانی و عاطفی، عوامل فیزیولوژیکی، الگوهای رفتاری، حمایت اجتماعی، خشونت، وجود فرزند، مهارتهای ارتباطی، روابط جنسی …. بر این اسا، اگر چه رضایت جنسی تنهای یکی از عوامل تاثیرگذار بر رضایت زناشویی است، اما میان رابطه جنسی و رضایت زناشویی رابطه زیادی وجود دارد. پژوهشهای زیادی در این رابطه صورت گرفته است که در بعضی از آنها نشان داده شده است که اگر چه عوامل جنسی یکی از عوامل مهم تاثیرگذار در رضایت زناشویی می باشد ولی نیرومندتر از مسائل دیگر نمی باشد و مشکل در روابط جنسی می تواند نشانه این باشد که مشکلات دیگری در پیوند زناشویی وجود دارد و به اصطلاح کار از جای دیگر خراب است.
سازگاری زناشویی، وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساسی ناشی از خوشبختی و رضایت از همدیگر دارند. روابط رضایتبخش در بین زوجین از طریق علاقه متقابل، میزان مراقبت از همدیگر و پذیرش و تفاهم یکدیگر قابل سنجش است (سینها، ۱۹۹۹ ) . در واقع رضایت زناشویی یک ارزیابی کلی از وضع فعلی ارتباط، ارایه می دهد. یکی از رایجترین مفاهیم برای تعیین و نشان دادن میزان شادی و میزان پایداری رابطه، رضایت و سازگاری زناشویی است (دانیل و بالارد، ۱۹۹۹ ). سازگاری زناشویی به صورت خودکار ایجاد نشده و به وجود آمدن آن نیاز به تلاش زوجین دارد. معمولاً سال اول ازدواج از نظر سازگاری بسیار ناپایدار بوده و بیشترین خطر را برای ناسازگاری و طلاق دارد (کانوی، ۲۰۰۲ ،به نقل از بشارت و همکاران، ۱۳۸۷ ). سازگاری رضایت بخش فرد با موقعیت های اجتماعی عمده زندگی به طور مستقیم با میزان ارضای همه نیازهای اساسی مرتبط است. نیازها و ارضای آنها به خصوص به ادراک افراد بستگی دارد که با توجه به سن و جنس، استعدادهای ارثی، فرهنگ، طبقه اجتماعی، شغل، محل جغرافیایی، تعلیم و تربیت، تجارب و سازگاریهای زندگی اشخاص دیگر در محیط فرد، تغییر پیدا می کند (رورک، کاپلیز، ۲۰۰۳ ). در زمینه سازگاری و ناسازگاری زوجین، نظریات مختلفی ارایه شده که هر کدام سعی در تبیین ابعادی از این مساله نمودهاند. یک تبیین عشق رمانتیک را عامل شکست معرفی می کند. از آنجا که دو عامل ایدهآل گرایی و بی منطقی می تواند مشکل ساز باشد، وقتی دوران ایده آل گرایی به سر می رسد، چالش گریزناپذیر با واقعیت آغاز می شود؛ تکلیفی که حل آن برای بسیاری از عشاق پیشین آسان نیست و به فروپاشی رابطه آنها منجر میشود (بک، ۱۹۸۸؛ کرور و رایدلی، ۲۰۰۰ ). نظریه مبادله اجتماعی به برجسته ساختن سه عامل مهم پرداخته است که عبارتند از: وجود جذابیت یا کشش متقابل بین زن و شوهر، وجود موانعی برای ترک یکدیگر، و نیز عدم وجود جایگزین دلخواه برای هرکدام پس از جدایی. دیدگاه شناختی، رضایت و عدم رضایت زوجها را به شیوه تفکر متفاوت آنان نسبت به اعمال و رفتار همسرانشان نسبت می دهد (گاتمن، ۱۹۹۸ ،به نقل از بشارت و همکاران، ۱۳۸۷ ). یافته های جدید فیزیولوژی روانی که برخی محققین آنها را آزمایشی تلقی می کنند، تاثیرات برانگیختگی فیزیولوژیک را بر فروپاشی روابط همسران نشان میدهد (گاتمن، ۱۹۹۸ ،به نقل از بشارت و همکاران، ۱۳۸۷ ). برخی محققین سعی دارند با مطالعه خانواده های سالم، بتوانند در عمل خانواده های سالم و آشفته را مجزا سازند (بشارت، تاشک، رضازاده، ۱۳۸۵ .( مقیاس سازگاری زناشویی گراهام بی اسپنیر((DAS دارای ۳۲ سوال است که توسط اسپنیر (۱۹۷۶ ) به منظور سنجش سازگاری بین زن و شوهرها و یا هر دو نفری که باهم زندگی می کنند تنظیم شده است و تا سال ۱۹۸۴ در حدود هزار مطالعه به عنوان ابزار اصلی پژوهش بود(اسپانیر، ۱۹۸۵؛ به نقل از ثنایی ذاکر، ۱۳۷۹). به علاوه از آن پس همواره میان زوجهای سازگار و ناسازگار از جمله کسانی که احتمال اقدام به طلاق در آنان بیشتر است، تمایز قائل شده است.تحلیل عاملی نشان می دهد که این مقیاس چهار بعد را میسنجد که عبارتند از: رضایت زناشویی، همبستگی زناشویی، توافق زناشویی و ابراز محبت.
رضایت دو نفری(میزان رضایت از جنبه های مختلف رابطه)، همبستگی دو نفری (میزان مشارکت در مناسبتهای مشترک)، توافق دو نفری(میزان توافق طرفین در مسائل مربوط به رابطه زناشویی مثل امور مالی، تربیت بچه ها و …) و ابراز محبت .
به همراه۲۰ مقاله رایگان
این پرسشنامه دارای روایی و پایایی و روش نمره گذاری مشخص و در قالب نرم افزار ورد نوشته شده و قابل ویرایش است.
مشاهده لیست همه ی پرسشنامه های استاندارد
