چگونه احمق نباشیم؟!

🔸احتمالا شما هم در شبکه های اجتماعی خوانده‌اید که اگر سارقان شما را مجبور کردند که رمز کارت بانکی‌تان را وارد کنید، آن را برعکس وارد کنید آنگاه پلیس می‌فهمد و به کمک شما می‌آید؛ یا دیوار چین از ماه دیده می شود؛ یا نام کرم بستنی (و در نتیجه آیس کریم) از کریم باستانی که در شهر ری یخ‌فروشی می‌کرده گرفته شده است. وقتی با یک مطلب برخورد کردیم باید چه کار کنیم؟

در اینجا ۱۴ قاعده و سرنخ کاربردی برای تفکر انتقادی (موشکافانه) ارایه می‌شود:

◾ اولین تست؛ منبع (رفرنس):
آیا منبعِ معتبر دارد؟ این مطلب یا ادعا بر چه مبنایی است و از کجا چنین حرفی درآمده است؟

◾کل ماجرا یا یک قطعه فیلم و تکه عکس:
یک عکس همان‌قدر که به اندازه‌ هزار خط نوشته حرف دارد، می‌تواند هزار داستان تخیلی نیز درست کند. زاویه‌ خاص فیلمبرداری، مشخص نبودن اتفاقات قبل و بعد از آن، تکه‌ جدا شده از فیلم، ربط دادن عکس به مطلب نامرتبط، دستکاری عکس و فیلم (فتوشاپ) و … فرصت را برای داستان‌‌سازی تخیلی ایجاد می‌کند. بعضی‌ها اصلا از روی یک عکس مخدوش، شروع می‌کنند و یک خبر را می‌سازند!

◾اعلام زمان‌های نسبی به جای ذکر تاریخ مشخص:
یک‌ساعت پیش، دیشب، به تازگی، از فردا، آخرین دستاوردها و …، یا «آخرین تحقیقات دانشمندان ژاپنی…»

◾دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا!
عباراتی که نشان می‌دهد رازی مخوف یا سندی فوق‌محرمانه کشف شده: شرکت‌های دارویی برای کم نشدن سودشان نمی‌گذارند شما بدانید لیمو همه بیماریهای لاعلاج را درمان می‌کند! یا نامه‌ی فوق‌ محرمانه و مسقیم درباره‌ زلزله‌ تهران!

◾جملات خبریِ علمی‌طور اما مبهم:
دانشمندان (سریع بپرسید کدام دانشمندان؟) کشف کرده‌اند که خوردن کره در ساعت ۱۲ ظهر باعث …. کدام پژوهش؟ چه سالی؟ نتایج آن در کدام نشریه علمی کجا منتشر شده؟ نمونه آماری چند نفر بوده است؟

◾آدم‌های بدون نام:
هر جا شنیدید که گفته شد «کارشناسان معتقدند» یا «به گزارش شاهدان عینی» رد نکنید اما شک کنید.

◾ارجاع دروغین خبرهای ناشنیده به خبرگزاری‌های بسیار مشهور و معتبر برای اعتباربخشی به مطلب:
در اینگونه مطالب به صورت خیلی کلی نوشته می‌شود منبع: سی.ان.ان یا بی.بی.سی. یا پلیس فتا. یا ارجاع به منابع غیرواقعی با اسمهای عجیب و غریب و پر ابهت: شبکه‌ خبری Alien News  فرانسه، شبکه آزادنگاران بدون مرز، تیم تحقیقاتی دکتر چوانگ در مرکز توکیو!

◾تحریک شدید احساسات:
از طریق اغراق در داستان‌های غم‌انگیز، عکس‌های دلخراش، تحریک اعتقادات مذهبی و… نشانه اولیه برای دروغ بودن است.

◾عدم ارتباط منطقی و تخصصی منبع با متن:
مثلا رئیس مرکز «قلب» ژاپن گفته است سیگنال موبایل برای «مغز» مضر است!

◾اینترنت و گوگل منبع نیستند!
اینها ابزارهای جستجو هستند. هر چیزی در آن پیدا شود درست نیست، حتی اگر صد جا تکرار شده باشد. انگلیسی بودن یک مطلب هم به معنی معتبر بودنش نیست! انگلیسی زبان‌ها هم به اندازه ما استعداد گول خوردن دارند.

◾«آیا می‌دانید»ها!
نادانسته‌های کوچک و سطحی جهان آنقدر زیاد است که تشخیص راست بودنشان بسیار مشکل است. زیاد آن‌ها را باور نکنید حتی اگر هم راست باشند تغییری در زندگی شما ایجاد نمی‌کنند.

◾شاهدان غیبی!
همه ما افرادی را دیده‌ایم که در دفاع از یک ادعای عجیب می‌گویند: «یکی از دوستانم با چشم خودش دیده!». برای احترام به شعور خودمان هم که شده درخواست کنیم با آن شخص سوم گفتگو کنیم.

◾شیوه‌ نگارش و سطح علمی‌ بودن:
اشتباه املایی و نگارش شتاب‌زده و غیرحرفه‌ای هم نشانه خوبی است. 

◾زیبایی مساوی صحت نیست:
داشتن عکس‌ها و ظاهر گرافیکی زیبا یا تدوین یک ویدئوی حرفه‌ای دلیلی برای درست بودن آن نیست. بسیار دیده شده برای مطالب چرند تصاویر گرافیکی زیبا یا حتی ویدئو ساخته‌اند و افراد فریب ظاهر آن را خورده‌اند.

◀ تجویز راهبردی

🔺برای وقت خود ارزش قائل باشیم و اصولا به هر چیزی گوش نکنیم و مطالبی را بخوانیم که فکر می کنیم هم درست باشد هم بدردبخور.

🔺برای شعور خود ارزش قائل باشیم و اجازه ندهیم دیگران هر ادعای غلطی را به ما بفروشند.

🔺برای زمان و شعور جمعی نیز ارزش قائل باشیم و سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی را توسعه دهیم تا در مقابل زودپذیری، تلقین‌پذیری، القاء‌پذیری، خرافه‌پرستی، فرمان‌برداری، شخصیت‌پرستی و تقلید و سلطه‌گری و سلطه‌پذیری بایستیم. این ۱۴ سرنخ، اولین گام است.

✍ دکتر مجتبی لشکربلوکی (با تلخیص)
 
💢آیا جعبه نارنجی شما کار می کند؟!

🔸همه ما نام جعبه سیاه را شنیده‌ایم. وقتی هواپیما یا کشتی اقیانوس‌پیمایی دچار سانحه می‌شود همه برای فهم ماجرا به دنبال جعبه سیاه می گردند. جعبه سیاه یا پروازنگار، ضبط‌کننده اطلاعات پرواز در هواپیما (و همچنین در کشتی، بالگرد و فضاپیما‌های سرنشین‌دار) ابزاری است که در طول پرواز جهت ذخیره پارامترهای خاصی به کار می‌رود.

🔸جالب است که بدانید که جعبه سیاه، سیاه نیست! بلکه نارنجی- فسفری است! داشتن چنین رنگ شاخصی بعد از وقوع سانحه در پیدا کردن جعبه سیاه به ويژه در هنگام سقوط هواپیما در آب، بسیار مؤثر است. جعبه سیاه پارامترهای پروازی متعددی را ضبط می‌کند. گفته می شود جعبه‌های سیاه معمولاً اطلاعات ۲۵ ساعت آخر پرواز را ضبط می‌کنند.

🔸آنالیز دقیق و بدون سوگیری اطلاعات ذخیره‌سازی شده و رمزگشایی از آنها باعث می‌شود نقائص و خطاهایی که باعث ایجاد سانحه شده را مشخص کرد و از تکرار آنها جلوگیری کرد. اما مساله اینجاست: آیا این سوانح فقط برای هواپیماها، کشتی ها و . . . . است یا برای افراد، سازمانها و کشورها هم بوجود می‌آید؟
این فقط هواپیماها نیستند که سقوط می‌کنند بلکه سیاست‌ها نیز سقوط می‌کنند. این فقط کشتی‌ها نیستند که غرق می‌شوند، بلکه افراد و دولت‌ها نیز غرق می‌شوند.

🔸فرض کنید در زندگی شخصی تصمیم گرفتید که هشتاد درصد از منابع مالی خود را روی یک دارایی، سرمایه گذاری شخصی کنید؛ یا فرض کنید که در سازمان تصمیم گرفته اید که یک محصول کاملا نوآورانه به بازار ارایه کنید یا در عرصه کشورداری، یک سیاست رفاهی اجتماعی را اتخاذ کرده اید که روی زندگی هشتاد میلیون نفر موثر است. در همه موارد فوق یک تصمیم استراتژیک اتخاذ شده است. این مانند این است که شما یک هواپیما را می‌خواهید از نقطه الف به نقطه ب برسانید.

🔸بر اساس تجربه محتمل است که تصمیم شما در حوزه سرمایه گذاری شخصی یا نوآوری سازمانی یا سیاست گذاری ملی به شکست (سقوط و غرق شدگی) بیانجامد. اینجاست که شما باید جعبه سیاه (نارنجی) خود را پیدا کنید و اطلاعات را آنالیز کنید و بفهمید که چه شد که شکست رخ داد؟

🔸به عنوان نمونه، اطلاعات زیر را باید بررسی کنیم تا بفهمیم کجا اشتباه کرده ایم:

▪آیا نشانه‌های کاهش ارزش دارایی‌مان را دریافت کرده بودیم؟
▪آیا به ارزش دیگر دارایی‌های جایگزین فکر کرده بودیم؟
▪چه سیگنال‌هایی از محیط دریافت کرده‌ایم اما آنها را جدی نگرفته‌ایم؟
▪چه پارامتری را اشتباه تفسیر کرده‌ایم؟ آیا تغییرات پارامترهای کلیدی را رصد و تحلیل کرده‌ایم؟

◀ کسانی که از تاریخ درس نگیرند، اشتباهات تاریخی را در آینده به صورتی احمقانه مجددا تکرار می‌کنند. جعبه نارنجی شما را باهوش‌تر می‌کند.

✍ دکتر مجتبی لشکربلوکی (با تلخیص) – کانال آموزه های سازمانی

• برای مشاهده لیست همه ی  پرسشنامه های استاندارد لطفا همین جا روی پرسشنامه استاندارد  کلیک فرمایید.
• تحلیل داده های آماری برای پایان نامه و مقاله نویسی ،تحلیل داده های آماری شما با نرم افزارهای کمی و کیفی ،مناسب ترین قیمت و کیفیت عالی انجام می گیرد.
• نرم افزار های کمی: SPSS- PLS – Amos
• نرم افزار کیفی: Maxquda
• تعیین حجم نمونه با:Spss samplepower
• روش های تماس:
• Mobile :  09143444846  واتساپ – تلگرام
• Telegram: @abazizi4