پرسش‌نامه شخصیت آیزنک ۵۷ سوالی اصلاحیه ایرانی(EPQ) Eysenck Personality Questionnaire

پرسش‌نامه شخصیت آیزنک ۵۷ سوالی  اصلاحیه ایرانی(EPQ) Eysenck Personality Questionnaire

سنجش شخصیت و توصیف خصایص شخصیتی، از دیرباز مورد توجه روان‌شناسان بوده است. در عصر کنونی، شناخت ویژگی‌های شخصیتی افراد در بسیاری از موقعیت‌های زندگی ضرورت پیدا می‌کند. پرسش‌نامه شخصیت یکی از روش‌های ارزیابی شخصیت است که بر مشاهدات فرد از خودش استوار است. در این روش، شخص واکنش‌ها و یا احساسات خود را در شرایط معین گزارش می‌دهد. پرسش‌نامه شخصیت از این جهت شبیه مصاحبه سازمان‌یافته است که در آن از افراد سؤال‌های همانندی پرسیده می‌شود و پاسخ‌ها نیز معمولا به صورتی است که غالبا به وسیله کامپیوتر به سادگی قابل نمره‌گذاری است. پرسش‌نامه شخصیت ممکن است طوری طراحی شود که یک بعد از شخصیت و یا به‌طور همزمان چند بعد از شخصیت را اندازه‌گیری کند (اتکینسون و دیگران ، ۱۳۷۸، ص ۱۰۹).

  یکی از انواع پرسش‌نامه‌های شخصیت، پرسش‌نامه شخصیت آیزنک است که توسط آیزنگ و سی بیل در سال ۱۹۶۵-۱۹۷۶ تدوین شده است.  آیزنک، فعالیت در زمینه آزمون­سازی را از سال ۱۹۷۴ آغاز کرد و در ابتدا به دو مؤلفه­ اساسی برون­گرایی و روان­آزرده­گرایی در سنجش شخصیت توجه داشت. وی در سال­های ۱۹۵۲، ۱۹۶۷، ۱۹۶۸، ۱۹۶۹، ۱۹۷۰، ۱۹۷۱، ۱۹۷۲ و ۱۹۷۳ تـغییراتی در آزمون­های خود داده و دو مؤلفه روان­گسسته­گرایی و دروغ­گویی را نیز وارد پرسش‌نامه خود کرده است. فرم‌های متفاوتی از پرسش‌نامه شخصیتی آیزنک وجود دارند که از جمله آنها فرم کودکان و نوجوانان و فرم تجدیدنظر شده (فرم حاضر) بزرگسالان است. پرسش‌نامه شخصیتی آیزنک شامل ۹۰ عبارت و برای سنین ۱۶ سال به بالا است و علاوه بر سه عامل درون‌گرایی[۱]، برون­گرایی،روان­رنجورخویی[۲] و روان­پریشی­گرایی[۳] دروغ‌پردازی[۴] را نیز می­سنجد که در ایران هنجاریابی و بعضی از سوالات آن حذف شده و در نهایت پرسشنامه ی ۵۷ سوالی تهیه شده است. 

این پرسش‌نامه یک پرسش‌نامه خودارزیابی شخصیتی­ است که سه‌ بعد بنیادی شخصیت را اندازه‌گیری می‌کند. آیزنک، این ابعاد را با روش تحلیل عاملی کشف کرد. همان‌طور که ذکر شد این سه بعد عبارتند از: درون‌گرایی ـ برون‌گرایی، روان‌رنجورخویی و روان‌پریشی‌گرایی. آیزنک برای بعد برون‌گرایی ـ درون‌گرایی یک مبنای فیزیولوژیک قایل است که ریشه در واکنش‌پذیری دستگاه عصبی ارادی دارد. از اینرو، برون‌گراها به تحریک زیاد نیاز دارند و درون‌گراها برعکس. اما مبنای فیزیولوژیک روان‌رنجورخویی به واکنش دستگاه عصبی خودمختار برمی‌گردد که هیجان را در کنترل دارد. افرادی که در بعد روان‌رنجورخویی نمره بالایی می‌گیرند، واکنش‌های هیجانی شدیدی از خود نشان می‌دهند و خیلی راحت می‌ترسند. بعد روان‌پریشی‌گرایی نیز به عدم انجام رفتارهای مقبول اجتماعی اشاره دارد. به این ترتیب در فضای سه‌بعدی این سه مقیاس می‌توان به تشخیص‌های خاصی دست یافت. برای مثال نمره افراد مبتلا به ترس از مکان‌های باز در بعد برون‌گرایی پایین و در بعد روان‌رنجورخویی و روان‌پریشی‌گرایی به ترتیب بالا و متوسط است.

  پرسش‌نامه شخصیتی آیزنک اگرچه جزء پرسش‌نامه‌های مهم تحقیقاتی محسوب می‌شود، اما روان‌شناسان حرفه‌ای آمریکا زیاد از آن استفاده نمی‌کنند چون بیشتر دوست دارند با چند مقیاس و نیمرخ‌های پیچیده سر و کار داشته باشند تا با سه بعد شخصیتی بنیادی ( تاد و بوهارت، ۱۳۷۹، ص ۱۵۸ ).  اگر چه پرسش‌نامه شخصیتی آیزنک جزء پرسش‌نامه‌های مهم تحقیقاتی محسوب می‌شود، اما روان‌شناسان حرفه‌ای آمریکا زیاد از آن استفاده نمی‌کنند چون بیشتر دوست دارند با چند مقیاس و نیمرخ‌های پیچیده سر و کار داشته باشند تا با سه بعد شخصیتی بنیادی.

این پرسشنامه دارای روایی و پایایی و روش نمره گذاری مشخص و در قالب نرم افزار ورد نوشته شده و قابل ویرایش است.

برای مشاهده لیست پرسشنامه در بالای صفحه روی منوی پرسشنامه استاندارد در بالای صفحه کلیک بفرمایید

[۱] – Extraversion

[۲] – Neuroticism

[۳] –  Psychoticism

[۴] – Lie

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *