فرسودگی شغلی چه تاثیری بر رضایت شغلی دارد؟
فرسودگی شغلی یک سندرم روانشناختی است که به عنوان یک پاسخ طولانی مدت به عوامل استرس زای بین فردی مزمن در محل کار ظاهر می شود و با سه بعد مشخص می شود: خستگی شدید، احساس بدبینی و جدایی از شغل، و احساس ناکارآمدی و عدم موفقیت (مسلاچ، جکسون و لیتر، 1996)(1).
. تأثیر فرسودگی شغلی بر رضایت شغلی قابل توجه است، زیرا فرسودگی شغلی می تواند منجر به کاهش رضایت شغلی و تعهد شغلی، کاهش انگیزه کاری و بهره وری و افزایش تمایل به ترک خدمت و بازنشستگی شود(2).
تحقیقات نشان داده است که رضایت شغلی می تواند تحت تأثیر عواملی مانند فشار روانی مرتبط با شغل، فشار کاری و فرسودگی شغلی باشد. فرسودگی شغلی به ویژه ریشه در فشار مداوم کارفرما بر کارمند دارد که منجر به تخلیه انرژی و نیاز به حفظ موقعیت می شود. این می تواند منجر به عملکرد ضعیف و توسعه نیات برای ترک محل کار شود(3).
علاوه بر این، رابطه بین فرسودگی شغلی و رضایت شغلی تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تقاضاها و منابع شغلی است. مدل تقاضا-منابع شغلی نشان می‌دهد که وقتی کارکنان با تهی شدن یا کمبود منابع شغلی مواجه می‌شوند، به دلیل کاهش عملکرد شغلی و انگیزه شخصی برای رسیدن به موفقیت، با فرسودگی مواجه می‌شوند(2).
. علاوه بر این، رفاه ذهنی کارکنان، که شامل رضایت شغلی می‌شود، با تجاری‌سازی حرفه‌ها به چالش کشیده می‌شود که منجر به افزایش استرس می‌شود و به طور بالقوه به فرسودگی شغلی کمک می‌کند(4).
علاوه بر این، نقش میانجی رضایت شغلی در رابطه بین فرسودگی شغلی و مشارکت بررسی شده است. مشخص شده است که فرسودگی زمانی که جهت گیری فاصله قدرت (PDO) کم است به دلیل رضایت شغلی کمتر بر تعامل تأثیر منفی می گذارد. برعکس، زمانی که PDO بالا باشد، فرسودگی شغلی بر رضایت شغلی تأثیری نمی‌گذارد، در نتیجه نقش واسطه‌ای رضایت شغلی را در رابطه فرسودگی شغلی-درگیری کاهش می‌دهد(5).
به طور خلاصه، فرسودگی شغلی تأثیر مخربی بر رضایت شغلی دارد و بر جنبه های مختلف زندگی کاری و رفاه کلی کارکنان تأثیر می گذارد. برای سازمان ها مهم است که اهمیت مدیریت خواسته ها و منابع شغلی را برای جلوگیری از فرسودگی شغلی و حفظ سطوح بالایی از رضایت شغلی در بین کارکنان، درک کنند.
منابع:
Nursing Studies, 46, 1557–1565. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.
2009.05.003.
Fuentelsaz-Gallego, C., Moreno-Casbas, T., López-Zorraquino, D.,
Gómez-García, T., & González-María, E. (2012). Percepción del
entorno laboral de las enfermeras españolas en los hospitales del
sistema nacional de salud [Perception of the work environment of
Spanish nurses in the hospitals of the national health system].
Enfermería. Clínica, 22(5), 261–268. https://doi.org/10.1016/j.
enfcli.2012.09.001.
Galbany-Estragués, P., & Nelson, S. (2016). Migration of Spanish nurses
2009–2014. Underemployment and surplus production of Spanish
nurses and mobility among Spanish registered nurses: A case study.
International. Journal. Nursing. Studies, 63, 112–123. https://doi.
org/10.1016/j.ijnurstu.2016.08.013.
García Sierra, R., Fernández de Castro, J., & Martínez Zaragoza, F.A.
(2017). Implicación de las enfermeras en su profesión. Un estudio
cualitativo sobre el engagement [Involvement of nurses in their pro-
fession. A qualitative study about engagement] Enfermería Clínica,
27(3), 153–162.
Garrosa, E., Moreno-Jimenez, B., Liang, Y., & Gonzalez, J. L. (2008).
The relationship between socio-demographic variables, job
stressors, burnout, and hardy personality in nurses: An exploratory
study. International Journal of Nursing Studies, 45(3), 418–427.
https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2006.09.003.
Gómez, L. Á., Vara, P. M., & Sánchez, M. C. G. (2019). Síndrome de
burnout y satisfacción laboral en enfermeras españolas en tiempo de
crisis económica [Burnout syndrome and job satisfaction in Spanish
nurses in times of economic crisis] Metas de enfermería, 22(4), 78.
Gómez-Urquiza, J. L., Vargas, C., De la Fuente, E. I., Fernández-Castillo,
R., & Cañadas-De la Fuente, G. A. (2017). Age as a risk factor for
burnout syndrome in nursing professionals: A meta-analytic study.
Research in Nursing & Health, 40(2), 99–110. https://doi.org/10.
1002/nur.21774.
Hakanen, J. J., & Schaufeli, W. B. (2012). Do burnout and work engage-
ment predict depressive symptoms and life satisfaction? A three-
wave seven-year prospective study. Journal of Affective Disorders,
141(2–3), 415–424. https://doi.org/10.1016/j.jad.2012.02.043.
Halbesleben, J. R. B. (2010). A meta-analysis of work engagement:
Relationships with burnout, demands, resources, and consequences.
In A. B. Bakker (Ed.) & M. P. Leiter, work engagement: A hand-
book of essential theory and research (p. 102–117). Psychology
Press.
Hillhouse, J. J., & Adler, C. M. (1997). Investigating stress effect
patterns
in hospital staff nurses: Results of a cluster analysis. Social Science
& Medicine, 45(12), 1781–1788.
IBM, 2015.IBM SPSS Statistics 22. IBM, Chicago, II.
Jiménez, B.M., & Puente, C.P. (1999). El estrés asistencial en los
servicios de salud [The stress of care in health services]. Manual
de psicología de la salud: Fundamentos [Manual of health psychol-
ogy: Fundamentals], Madrid: Biblioteca Nueva, pp. 739–757.
Kiekkas, P., Spyratos, F., Lampa, E., Aretha, D., & Sakellaropoulos, G.
C. (2010). Level and correlates of burnout among orthopaedic
nurses in Greece. Orthopaedic Nursing, 29(3), 203–209. https://
doi.org/10.1097/NOR.0b013e3181db53ff.
Leiter, M., & Maslach, C. (2004). Areas of worklife: A structured ap-
proach to organizational predictors of job burnout. En P.L. Perrewe,
y D.C. Ganster (Eds.), Research in occupational stress and well-
being (pp. 91–134). Oxford: Elsevier.
Leiter, M. P., & Maslach, C. (2009). Nurse turnover: The mediating role
of burnout. Journal of Nursing Management, 17(3), 331–339.
https://doi.org/10.1111/j.1365-2834.2009.01004.x.
Linzer, M., Visser, M. R., Oort, F. J., Smets, E. M., McMurray, J. E., &
De Haes, H. C. (2001). Predicting and preventing physician burnout:
Results from the United States and the Netherlands. The American
Journal of Medicine, 111(2), 170–175.
Losa Iglesias, M. E., & Becerro de Bengoa, R. (2010). Prevalence and
relationship between burnout, job satisfaction, stress and clinical
manifestations in Spanish critical care nurses. Dimensions Critical
Care Nursing, 32, 130–137. https://doi.org/10.1097/DCC.
0b013e31828647fc.
Manzano-García, G., Montañés, P., & Megías, J. L. (2017). Perception of
economic crisis among Spanish nursing students: Its relation to
burnout and engagement. Nurse Education Today, 52, 116–120.
https://doi.org/10.1016/j.nedt.2017.02.020.
Maslach, C., & Leiter, M. P. (2008). Early predictors of job burnout and
engagement. Journal of Applied Psychology, 93(3), 498–512.
https://doi.org/10.1037/0021-9010.93.3.498.
Maslach, C., Leiter, M. (1997). The truth about burnout. Jossey- Bass.
https://trove.nla.gov.au/version/18742411
McVicar, A. (2003). Workplace stress in nursing: A literature review.
Journal of Advanced Nursing, 44(6), 633–642. https://doi.org/10.
1046/j.0309-2402.2003.02853.x.
Mollart, L., Skinner, V. M., Newing, C., & Foureur, M. (2013). Factors
that may influence midwives work-related stress and burnout.
Women and Birth, 26(1), 26–32. https://doi.org/10.1016/j.wombi.
2011.08.002.
Moreno, M. P., Bermúdez, D., Beltrán, C. A., Castellanos, J. P., Salinas,
E. F., & Pérez, G. A. (2003). Prevalencia de estrés y burnout en los
trabajadores de la salud en un hospital ambulatorio [ prevalence of
stress and burnout in health workers in an outpatient hospital].
Psicología y Salud, 13(1), 47–52.
Moreno-Jiménez, B. (2011). Factores y riesgos laborales psicosociales:
conceptualización, historia y cambios actuales. Medicina y
Seguridad del Trabajo, 57(Suppl. 1), 4–19.
Moreno Jiménez, J.C., Trujillo Flores, M., Rivas Tovar, L.A., &
Lámbarry Vilchis, F. (2014). Evolution of the Concept and
Models of Work Exhaustion (Burnout): The Research in Mexico.
International Business Research, 7(9), 45–66. https://doi.org/10.
5539/ibr.v7n9p45.
Naisberg-Fennig, S., Fennig, S., Keinan, G., & Elizur, A. (1991).
Personality characteristics and proneness to burnout: A study among
psychiatrists. Stress Medicine, 7(4), 201–205.
Oates, J., Drey, N., & Jones, J. (2017). Associations between age, years in
post, years in the profession and personal experience of mental
health problems in UK mental health nurses. Issues in Mental
Health Nursing, 38(8), 624–632. https://doi.org/10.1080/
01612840.2017.1324927.
OECD (2015), Health at a Glance 2015: OECD Indicators, OECD pub-
lishing, Paris, https://doi.org/10.1787/health_glance-2015-en.
OECD (2017), Health at a Glance 2017: OECD Indicators, OECD pub-
lishing, Paris, https://doi.org/10.1787/health_glance-2017-en.
Rivera, R. R., Fitzpatrick, J. J., & Boyle, S. M. (2011). Closing the RN
engagement gap: Which drivers of engagement matter? JONA: The
Journal of Nursing Administration, 41(6), 265–272. https://doi.org/
10.1097/NNA.0b013e31821c476c.
Salanova, M., Schaufeli, W.B., Llorens, S., Peiró, J.M., & Grau, R.
(2000). Desde el «burnout» al «engagement»: ¿una nueva
perspectiva? [From “burnout” to “engagement”: a new perspec-
tive?]. Revista de Psicología del Trabajo y las Organizaciones,
16, 117–134.
Salillas, R. (2017). Síndrome de burnout en profesionales de enfermería
en el ámbito hospitalario: Un estudio descriptivo [burnout syndrome
in nursing professionals in the hospital setting: A descriptive study].
Enfermería del Trabajo, 7(3), 65–69.
SATSE (2012). Sindicato de enfermería. Crisis y estrés en profesionales
de enfermería [Nursing union. Crisis and stress in nursing profes-
sionals]. Disponible en: http://www.satse.es/media/documentos/
informes/estudio-satse-percepcion-de-estres-en-los-profesionales-
de-enfermeria-en-espana
Schaufeli W.B., & Taris T.W. (2014). A critical review of the job
demands-resources model: Implications for improving work and
1615Curr Psychol (2023) 42:1609–1616health.
In Bridging Occupational, Organizational and Public
Health A Transdisciplinary Approach. In: G.F. Bauer, O. Hammig
(Eds), Springer science+business (pp. 43–68) Holland: Media
Dordrecht. doi: https://doi.org/10.1007/978-94-007-5640-3_4.
Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources,
and their relationship with burnout and engagement: A multi-sample
study. Journal of Organizational Behavior, 25(3), 293–315. https://
doi.org/10.1002/job.248.
Schaufeli, W. B., Leiter, M. P., Maslach, C., Jackson, S. E. (1996). The
MBI general survey. In C. Maslach, S. E. Jackson, M. P. Leiter
(Eds.), Maslach burnout inventory manual. Consulting
Psychologists Press.
Schaufeli, W. B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A. B.
(2002). The measurement of engagement and burnout: A two sam-
ple confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness
studies, 3(1), 71–92. https://doi.org/10.1023/A:1015630930326.
Schaufeli, W.B., & Bakker, A. B., 2003. UWES: Utrecht Work
Engagement Scale.
Schwarz, N., & Strack, F. (1981). Manipulating salience: Causal assess-
ment in natural settings. Personality and Social Psychology Bulletin,
7(4), 554–558. https://doi.org/10.1177/014616728174005.
Simpson, M. R. (2009). Predictors of work engagement among medical-
surgical registered nurses. Western Journal of Nursing Research,
31(1), 44–65. https://doi.org/10.1177/0193945908319993.
Sullivan Havens, D., Warshawsky, N. E., & Vasey, J. (2013). RN work
engagement in generational cohorts: The view from rural US hospi-
tals. Journal of Nursing Management, 21(7), 927–940. https://doi.
org/10.1111/jonm.12171.
Wahlberg, L., Nirenberg, A., & Capezuti, E. (2016). Distress and coping
self-efficacy in inpatient oncology nurses. Oncology Nursing
Forum, 43(6), 738–746. https://doi.org/10.1188/16.ONF.738-746.
Walker, A., & Campbell, K. (2013). Work readiness of graduate nurses
and the impact on job satisfaction, work engagement and intention
to remain. Nurse Education Today, 33(12), 1490–1495. https://doi.
org/10.1016/j.nedt.2013.05.008.
Publisher’s Note Springer Nature remains neutral with regard to jurisdic-
tional claims in published maps and institutional affiliations.
