با گوگل اسکولار چگونه کار کنیم؟
سایت گوگل اسکولار یکی از معتبرترین سایتهایی است که دانشجویان می توانند مقاله، کتاب و … را به راحتی جستجو و مورد استفاده قرار دهند.
روشهای متنوعی برای دسترسی به منابع تحقیقاتی در فضای اینترنت وجود دارد کهگوگل اسکولار یکی از جامع ترین و پرکاربردترین موتورهای جستجوی منابع علمی است که استفاده از آن برای کاربران هزینه ای در برندارد. دانشجویان و پژوهشگران در بسیاری از مواقع برای یافتن مدارک علمی مرتبط با رشته تحصیلی و یا زمینه پژوهشی خود در دسترسی به منابع تحقیقاتی به مشکل برمی‌خورند. در این مواقع گوگل اسکولار (scholar.google.com) آسانترین راه برای جستجوی مدارک علمی مانند مقالات، ژورنال‌ها و همایش‌ها، دانلود کتاب، رساله‌ها و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری، چکیده‌ها، متون قضایی و حقوقی و منابع علمی دیگر است. در واقع گوگل اسکولار به نوعی نسخه دانشگاهی گوگل است که به جای اینکه همه اطلاعات ایندکس‌شده در وب را جستجو کند، صرفا بانکهای اطلاعاتی مربوط به ناشرین، دانشگاه‌ها یا وب‌سایت‌های دانشگاهی را جستجو میکند. این محتواها در واقع زیرمجموعه کوچک‌تری از بانک اطلاعاتی بزرگ گوگل است. همه این کارها به صورت خودکار انجام می‌شود، اما همچنان اکثر نتایج جستجو معمولاً منابع دانشگاهی قابل اعتماد هستند.
گوگل اسکولار امکان جستجوی واژه‌های کلیدی در مقاله‌ها، رساله‌های علمی و گزارش‌های فنی را فراهم میکند. مطالب موجود در رشته‌های مختلف دانشگاهی از پزشکی و فیزیک گرفته تا اقتصاد و علوم کامپیوتر را میتوان در این موتور جستجو کرد.
نتایج جستجو براساس میزان ارتباط با واژه جستجو شده فهرست می‌شود. برخلاف موتور جستجوی همگانی گوگل، در گوگل اسکالر مرتب کردن یافته‌ها بر اساس میزان ارجاع به آن توسط دیگر مؤلفان است نه صرفاً دفعات بازدید یا پیوند به آن در اینترنت.
نویسندگان مقالات می توانند در گوگل اسکولار یک پروفایل عمومی از رزومه علمی و دانشگاهی خود بسازند و مقالاتی را که به مقاله آنها استناد کرده اند را مشاهده کنند. همچنین گوگل اسکولار میتواند به طور خودکار پروفایل نویسنده را به روز کند و در صورتیکه مقاله ای از نویسنده منتشر شده باشد آن مقاله را به مجموعه مقالات نویسنده در پروفایل او اضافه کند. یکی دیگر مزایای ساخت این پروفایلها آشنایی بیش از پیش پژوهشگران با یکدیگر و از این طریق مشارکت علمی در کارهای تحقیقاتی می باشد. این سرویس تمام انتشارات شما به زبان فارسی و انگلیسی و … را نمایش میدهد.
حجم محتوای گوگل اسکولار
شرکت گوگل آمار رسمی و دقیقی از تعداد منابع موجود در سرویس خود ارائه نداده اما طبق آمارهای غیررسمی، در سال ۲۰۱۷، این موتور جستجو بیش از ۲۱۰ میلیون سند و مقاله در پایگاه اطلاعاتی خود نگهداری کرده است. درصد زیادی از حجم محتوای این پایگاه داده را کتب و مقالات علمی به خود اختصاص داده‌است و بخش کوچکی مربوط به پایان‌نامه‌ها و مستندات است. این منابع اکثراً از دیتابیس های علمی پژوهشی، آرشیوهای خاص، بانکهای اطلاعاتی، انجمن‌های تخصصی علمی، مراکز آکادمیک و سایت‌های مرجع تأمین می‌شوند.
لیستی از قابلیت های گوگل اسکولار
- سنجش اعتبار مقالات و نویسندگان
- آپشن‌های عالی برای جستجوی پیشرفته
- بررسی خلاصه‌ای از وضعیت پژوهشی نویسندگان
- پیدا کردن متن کامل اسناد و مقالات علمی در فضای وب
- مشاهده تعداد و آمار استنادات
- امکان مشاهده مقالات خود به زبان‌های مختلف
- ذخیره سرچ‌ها و منابع جمع‌آوری شده
- یافتن ورژن مختلف مقالات در اینترنت
- جستجو بین تمامی منابع علمی
- توانایی پیدا کردن استنادات به مقاله‌های خود
- محاسبه H-Index بر اساس تعداد استنادات و مقالات و رسم نمودار مربوطه
- نمایش اطلاعات و مشخصات پژوهشگران و نویسندگان شاخص
- جستجوی مقالات بر اساس سال انتشار
- مشاهده رفرنس‌های مقالات و جستجو بر اساس آنها
- ساخت پروفایل شخصی برای هر نویسنده
- پیدا کردن نقل‌قول‌ها، ارجاعات، آثار مرتبط، نویسندگان و انتشارات
- آگاهی از تازه‌ترین پیشرفت‌های علمی در زمینه‌های مختلف
روش استفاده از گوگل اسکولار
برای شروع، ابتدا باید وارد آدرس scholar.google.com شوید؛ یک صفحه شبیه به صفحۀ جستجوی گوگل باز می‌شود که می‌توانید کلیدواژه یا عبارات مدنظر خود را در باکس جستجو وارد کنید. هنگام نمایش نتایج جستجو در انتهای هر مطلب، بخش‌های Cited by و Related Articles نیز آورده شده است که بسیار کاربردی هستند.
Cited by: نشان‌دهنده تعداد دفعات اِستناد شدن مقاله توسط مقالات دیگر است. با استفاده از این عدد میتوان فهمید که آن لینک، تا چه حد مستند و قابل اعتماد است. هر چه این عدد بزرگتر باشد، منبع قابل اعتمادتر است.
Related Articles: این بخش نشان‌دهنده مقالات مرتبط با این موضوع است که خود میتواند منبع خوبی برای مقاله یا پایان‌نامه باشد.
نکات کاربردی برای جستجو در گوگل اسکولار
- گوگل اسکولار به بزرگی و کوچکی حروف حساس نیست.
- تمام متن منابع برای پیدا کردن نتایج، جستجو می‌شوند.
- عبارات و کلیدواژه‌ها با عملگر AND با هم ادغام می‌شوند.
- کاراکتر ~ قبل از کلیدواژه‌ها، باعث جستجو به همراه کلمات مترادف می‌شود.
- استفاده از کاراکتر ” قبل و بعد از عبارت جستجو، باعث نمایش داده‌شدن منابعی که کل عبارت را شامل می‌شوند، می‌شود.
- استفاده از کاراکتر – قبل از کلمات جستجو، منابعی را که شامل عبارت مربوطه نشود را نشان میدهد.
- استفاده از عبارت OR بین کلیدواژه‌ها، نتایجی را نمایش میدهد که شامل حداقل یکی از کلمه‌ها باشد.
- نوشتن عبارت intitle موجب نمایش منابعی که عبارت جستجو در عنوان آن آمده باشد، می‌شود.
- نوشتن عبارت allintext باعث نمایش منابعی که تمام عبارات جستجو در متن آن آمده باشد، خواهد شد.
- نوشتن عبارت allintitle باعث نمایش منابعی که تمام عبارات جستجو در عنوان آن آمده باشد، می‌شود.
- نوشتن عبارت author منابعی که عبارت جستجو در نام نویسندۀ آن آمده باشد را نمایش میدهد.
- نوشتن عبارت intext منابعی که عبارت جستجو در متن آن آمده باشد، را نمایش میدهد.
جزئیات بخش‌های مختلف نتایج جستجو در گوگل اسکولار
1. نوان منبع پژوهشی
2. شامل چهار بخش است: نام نویسنده (ها)، محل نشر (مجله/ کتاب/ کنفرانس و …)، سال نشر، ناشر
3. چکیده‌ای از منبع
4. تعداد استنادات دریافتی منبع مربوطه
5. منابع مرتبط با منبع مربوطه
6. نمایش ویرایش‌های مختلف از منبع مربوطه
آپشن «کتابخانه من» برای نشان کردن مقالاتی که می‌خواهید بعداً بخوانید
همه نتایج جستجو دارای گزینه «ذخیره» در انتهای ردیف پایین لینک‌ها هستند. با کلیک روی این گزینه به کتابخانه من My Library اضافه می‌شوند.
برای مرتب سازی کتابخانه خود، می‌توانید برچسب ایجاد کنید و روی اقلام موجود در کتابخانه اعمال کنید. برچسب‌های اعمال‌شده در انتهای عناوین مقاله نشان داده خواهند شد.به دلیل این که داده‌های استناد گوگل اسکولار اغلب ایراد دارند، این قابلیت عموماً ضروری است.
یافتن جدیدترین عنوانها
در حالت پیش‌فرض نتایج جستجو در گوگل اسکولار به ترتیب تاریخ نمایش داده نمیشوند و ملاک مرتبط بودن آنها با یکدیگر است. برای تغییر این ترتیب، در سمت چپ صفحۀ نتایج، روی گزینه Since year کلیک کنید تا مقالات و اسناد مربوط به یک بازۀ زمانی مشخص، برای شما نمایش داده شوند. همچنین با استفاده از گزینه Craete Alert می‌توانید نتایج جدید را به صورت دوره‌ای از طریق ایمیل خود دریافت کنید.
دسترسی به متن کامل یک مقاله در گوگل اسکولار
در جستجوی گوگل اسکولار، معمولاً چکیده یک مقاله به صورت رایگان نمایش داده می‌شود، در بیشتر مواقع لازم است اشتراک شخصی یا سازمانی داشته باشید. با این حال چند روش وجود دارد که احتمال یافتن متن کامل اسناد و مقالات را بالا می‌برد.
- کلیک روی لینک PDF در سمت راست
- کلیک روی لینک Library در سمت راست
- استفاده از Related Articles و Cited by در پایین صفحه نتایج جستجو و یافتن مقاله‌های مشابه
- استفاده از All Versions در پایین نتیجه جستجو و بررسی منابع جایگزین دیگر
گزینه های پیشرفته در گوگل اسکولار
Metrics: معیاری برای سنجش رتبه و جایگاه نشریات برای اساس شاخص h-index ، h-core، h-median، h5-index، h5-core، h5-median است.
Advanced Search : ابزارهایی برای جستجوی پیشرفته مثل جستجوی نام نویسندگان، جستجو در عنوان مقاله و تعیین بازۀ زمانی برای جستجو ارائه میدهد.
Settings: شامل تنظیمات سفارشی‌شده و پیشرفته است.
گستره و محدودیت‌های گوگل اسکولار
بر اساس منابع غیررسمی، اندازه ایندکس گوگل اسکولار حدود ۱۶۰ میلیون برآورد شده است و انتظار می‌رود هر سال چند میلیون به آن اضافه شود. با این حال، گوگل اسکولار همه منابعی را که ممکن است در کاتالوگ کتابخانه های محلی موجود باشد ارائه نمیکند. برای مثال، پایگاه داده کتابخانه‌ای ممکن است پادکست‌ها، ویدئوها، مقالات، آمارها یا مجموعه‌های ویژه را در نتایج جستجو نشان دهد. در حال حاضر، گوگل اسکالر فقط انواع محتواهای منتشرشده زیر را در اختیار دارد:
- مقالات نشریات علمی: مقالاتی که در نشریات علمی چاپ شده‌اند، که از مقالات نشریات علمی معتبر داوری گرفته، تا نشریات علمی نامعتبر و آرشیوهای قبل از چاپ متغیرند.
- کتاب‌ها: لینک به نسخه محدود کتاب‌هایی که گوگل ارائه میکند.
- فصل‌های کتاب: فصل‌های کتاب مد نظر که گاهی اوقات به صورت الکترونیکی هم در دسترسند.
- بررسی‌های کتاب: بررسی‌های کتاب‌ها، که البته همیشه معلوم نیست که بررسی از نتیجه جستجو است یا خیر.
- مجموعه مقالات کنفرانس‌ها: مقالاتی که به عنوان بخشی از کنفرانس نوشته شده و برای ارائه کنفرانس به کار می‌روند.
- احکام قضایی
- پتنت‌ها (گواهی‌های ثبت اختراع): اگر این گزینه در تنظیمات جستجو انتخاب شده باشد، گوگل اسکولار فقط پتنت‌ها را جستجو میکند.
اطلاعات موجود در گوگل اسکولار توسط متخصصین کاتالوگ نمی‌شود. کیفیت فراداده‌ها به شدت وابسته به منبعی است که گوگل اسکولار از آن اطلاعات را به دست می‌آورد. نحوه جمع‌آوری و ایندکس اطلاعات در پایگاه‌های داده دانشگاهی، مثل Scopus یا Web of Science، فرایندی کاملاً متفاوت است.
جایگزین‌های مناسب برای گوگل اسکولار
اگرچه گوگل اسکولار پرکاربردترین موتور جستجوی علمی است، اما تنها موتور جستجو نیست. موتور جستجوی مایکروسافت آکادمیک (Microsoft Academic) یکی دیگر از این موتورهای جستجو است که بعد از راه‌اندازی دوباره در سال ۲۰۱۵ نزدیک‌ترین رقیب گوگل اسکولار محسوب می‌شود.
جدیدترین این موتورهای جستجو سمانتیک اسکولار (Semantic Scholar) است که توسط مؤسسه تحقیقاتی غیرانتفاعی هوش مصنوعی آلن توسعه یافته و در حال حاضر مجموعه نوشته‌های آن شامل حدود ۴۰ میلیون استناد الکترونیکی است.
چرا گوگل اسکولار باز نمی‌شود؟ ممکن است بخواهید از گوگل اسکولار استفاده کنید ولی متوجه شوید که این امکان برای شما وجود ندارد. در این گونه مواقع، دو نکته را در نظر بگیرید. اول اینکه برای استفاده از گوگل اسکولار حتما باید یک اکانت جیمیل داشته باشید اول وارد آن شوید، سپس در تب جدیدی از مرورگر خود گوگل اسکولار را باز کنید. نکته دوم اینکه ممکن است در بازه‌های زمانی مختلف کشور ما برای استفاده از امکانات گوگل، مشمول تحریم باشد که در این صورت، IPهای ایرانی قادر به استفاده از گوگل اسکولار نخواهند بود.