راهنمای جامع مراحل انجام پایان نامه کارشناسی ارشد از تصویب تا دفاع
در این مطلب تصمیم داریم شما دانشجویان عزیز دوره تحصیلی کارشناسی ارشد را از سردرگمی نجات دهیم
و کلیه مراحل انجام تا دفاع از پایان‌نامه را به صورت گام به گام برای شما عزیزان آموزش دهیم.
پایان نامه نویسی
پایان نامه دوره تحصیلی کارشناسی ارشد یکی از بزرگترین چالش های دانشجویان محسوب می گردد
که همیشه نگران نحوه گذراندن این مرحله می باشند و سعی دارند در این مرحله موفقیت های چشم گیری کسب کنند.
برای اینکه دانشجو بتواند در دوره کارشناسی ارشد در پایان نامه خود امتیازات لازم را کسب کند باید به نحوه نگارش استاندارد پایان نامه و شیوه های تصویب و دفاع توجه کند.
شناخت مراحل کار قبل از شروع روال نگارش و دفاع از پایان نامه کاملا الزامی می باشد.
از این رو در این مطلب سعی کرده ایم همه آنچه که برای نگارش تا دفاع از پایان نامه احتیاج دارید را برای شما عزیزان آموزش دهیم.
اغلب دانشجویان به دلیل اینکه اجزای پایان نامه اولین کار پژوهشی آن هاست در انجام این کار دشواری های متعددی دارند.
بنابراین باید در ابتدا بدانند چه اصولی را باید برای پایان نامه نویسی رعایت کنند.
دانشجو باید مراحل زیر را به ترتیب طی کند:
- انتخاب موضوع پایان نامه
- انتخاب استاد راهنما و مشاور
- تکمیل فرم انتخاب موضوع پایان نامه و ارائه به مدیر گروه
- تکمیل پروپوزال زیر نظر استاد راهنما و مشاور و ارائه پرپوزال به گروه تخصصی
- تصویب پرپوزال در گروه تخصصی و ارسال به پژوهش دانشکده
- صدور کد برای پایان نامه
- نگارش پایان نامه
- اعلام آمادگی دفاع و داوری پایان نامه
- برگزاری جلسه دفاع از پایان نامه
- ثبت نمره نهایی
گام نخست در نگارش و تدوین پایان نامه و مهم ترین و اصلی ترین ارکان یک کار تحقیقی و پژوهشی، طرح تحقیق یا همان پروپوزال است. بسیاری از دانشجویان و پژوهشگران تازه کار درک درستی از معناء، کارکرد و اهمیت پروپوزال پژوهشی ندارند
قبل از آغاز بحث اگر بخواهیم بگوییم پروپوزال چیست؟
و یک تعریف دقیق و درست از پروپوزال ارائه دهیم می توان گفت پروپوزال نقشه انجام تحقیق برای عملیاتی کردن یک پروژه تحقیقاتی است. حال این پروژه می تواند یک طرح تحقیقاتی وسیع در سطح یک منطقه یا کشور باشد و یا یک پایان نامه ی کارشناسی ارشد.
در آموزش انجام پروپوزال توجه به این نکته ضروری است که آموزش نگارش پروپوزال دقیق،
درست و منطقی می تواند محقق را از چالش ها و مشکلات بعدی در مسیر انجام پایان نامه نجات دهد، کیفیت پژوهش نسبت مستقیمی با کیفیت پروپوزال دارد.
معیارهای انتخاب یک موضوع تحقیقاتی:
اولین قدمی که برای انجام پایان نامه ارشد باید انجام دهید انتخاب یک موضوع است برای آشنایی با نحوه انتخاب موضوع لطفا مقاله چگونه موضوع پایان نامه انتخاب کنم را بخوانید.
در واقع می توان گفت مهم ترین بخش در پروپوزال قسمت موضوع است
قسمت های اصلی یک پروپوزال
استاندارد کاملاً تعریف شده ای برای نگارش یک پروپوزال وجود ندارد. ساختار پروپوزال بر حسب موضوع و نیاز سازمانها و بنا بر هدفی که از آن دارید و یا به مقتضای رشته تحصیلی شما می تواند قدری متغیر باشد. برخی از سازمان ها یا نهادها و تحصیلات تکمیلی دانشگاه برای پایان نامه های ارشد یا دکترا فرمت مشخصی دارد که باید در آن قالب ارائه شود. بنابراین بهتر است که از همان ابتدا فرم مربوطه را دریافت کنید و به بررسی نمونه پروپوزال ها بپردازید و بعد اقدام به تهیه پروپوزال خود کنید. اما شکل بندی بنیادین آن، می تواند شامل عنوان بندی ها و بخش های زیر می باشد:
- عنوان تحقیق
- مقدمه
- بیان مساله
- اهمیت و ضرورت تحقیق
- پیشینه تحقیق
- اهداف تحقیق(کلی و جزئی)
- سئوالات تحقیق
- فرضیه های تحقیق( توجه نباید برای سئوال ارائه شده فرضیه نوشته شود)
- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
- روش اجرای تحقیق ( روش تحقیق، جامعه، نمونه و حجم آن، روش نمونه گیری،ابزار های اندازه گیری و روشهای آماری)
- محدودیت های احتمالی اجرای تحقیق
- نتیجه گیری
- منابع
پروپوزال باید زیر نظر استاد راهنما تدوین شود. با توجه به این که فرم های پروپوزال بخش های یکسان و مشابه فراوانی دارند، توضیحات لازم برای پر کردن هربخش ارایه می شود. دانشجو باید فرم طرح پایان نامه یا پروپوزال را تکمیل نماید(پیش نویس) و پس از رویت و هماهنگی با استاد راهنما آن را نهایی نماید. دقت کنید که برای تدوین فرم پروپوزال نباید بخش های اساسی مربوط به تحقیق خالی بماند.
بعد از اینکه موضوع مناسب برای پایان نامه خود انتخاب کرددید و پروپوزال را تایید و تصویب نهایی کردید باید شروع به نوشتن خود پایان نامه کنید. بهتر است قبل از شروع نگارش و تدوین پایان نامه ابتدا فصول پایان نامه و اطلاعاتی که باید در هر فصل ارائه شود را بشناسید.
فصول پایان نامه
پایان نامه های کارشناسی ارشد طبق استاندارد اکثر دانشگاهها شامل ۵ فصل می شوند. این فصول به ترتیب موارد زیر را در بر می گیرند:
- فصل اول: مقدمه و طرح مسئله ( کلیات تحقیق )
- فصل دوم: مروری بر منابع یا روش تحقیق
- فصل سوم: مدلها و ایده های تحقیق
- فصل چهارم: نتایج تحقیق
- فصل پنجم: نتیجه گیری جمع بندی و پیشنهادات
قبل از نگارش هر یک از فصل های پایان نامه سعی کنید در رابطه با نحوه نگارش و گرد آوری اطلاعات هر بخش اطلاعات لازم را کسب کنید. هر پایان نامه باید به صورت دقیق و منسجم و یکپارچه نوشته شود. نحوه عملکرد شما در مرحله نگارش پایان نامه بیشترین تاثیر را در جلب توجه داوران دارد. باید تمام تلاش خود را در راستای نگارش حرفه ای پایان نامه انجام دهید.
نکات کلیدی برای نگارش پایان نامه
- هفته ای یک بار استاد راهنمای خود را ملاقات کنید و گزارش پیشرفت ارائه کنید. بر اساس قانون، دانشجو موظف است هر دو ماه یک گزارش پیشرفت کار نیز به دانشکده ارائه کند.
- وقت زیادی بر روی مطالعه سابقه تحقیق قرار دهید. این کار به شما کمک می کند تا راه خود را بهتر انتخاب کنید، از تجربه دیگران بهره ببرید و از دوباره کاری پرهیز کنید. برای این منظور در کتابها، مقالات چاپ شده در مجلات، مقالات چاپ شده در مجموعه مقالات کنفرانس، گزارش های تحقیق و . . . جستجو کنید.
- تمام مطالبی را که تهیه می کنید شماره گذاری کنید تا بعدا در فهرست مطالب از آن کمک بگیرید. در هنگام تهیه گزارش نهایی باید مرجع تمامی شکل ها، جدول ها، نمودارها و مطالب خاص را در همان محل ذکر کنید و در فهرست مطالبی که در انتهای گزارش آورده اید منابع را با فرمت مصوب دانشگاه لیست کنید. مقالات تهیه شده را به استاد راهنمای خود ارائه دهید و نظر ایشان را در بهبود روند مطالعه تاریخچه جویا شوید.
- در اولین زمان ممکن فصل بندی پروژه خود را به استاد راهنما پیشنهاد و پس از انجام اصلاحات مکتوب کنید. این کار به انجام تحقیق شما نظم و انضباط می دهد.
- برای اثبات صحت آنچه در تحقیق خود به آن می رسید فکری بکنید. چرا که باید نتایج تحقیق خود را با داده های واقعی و یا یک مدل بجز مدل خود مقایسه کنید.
- چند کتاب در مورد شیوه نگارش و ادبیات گزارش نویسی مطالعه کنید. رعایت موارد دستوری نگارش پایان نامه را دست کم نگیرید.
- در تایپ گزارش خود نکات تایپ را رعایت کنید.
- این نکات در هیچ مدرسه و یا دانشگاهی تدریس نمی شود! اما شما باید از آن اطلاع داشته باشید.
مراحل آمادگی برای جلسه دفاع از پایان نامه
- دریافت و تکمیل فرم آمادگی برای دفاع
- امضاء استاد راهنما و استاد مشاور به
تحویل مدارک زیر به گروه:
- فرم آمادگی برای دفاع
- یک نسخه پرینت از پایان نامه (نیازی به صحافی نیست اما ظاهر پایان نامه نباید مشکلی داشته باشد. فرمت ها باید رعایت شده
- باشد)
- یک سی دی حاوی: فایل پایان نامه فایل پاور پوینت ارائه
- فایل منابعی که در فهرست منابع آمده است (منابعی که نسخه کاغذی هستند نیازی به ارائه نیست)
- جدولی که استاد راهنما و استاد مشاور مشخص کرده باشند که در چه روزهایی و چه ساعاتی برای تشکیل جلسه می توانند به دانشکده تشریف بیاورند
- گواهی کاربرد نتایج پایان نامه در صنعت
- گواهی ارسال مقاله یا قبول چاپ مقاله به همراه مقاله های مورد نظر
- اخد تاریخ و ساعت دفاع و نام داور (معمولا دو تا چهار روز پس از انجام مرحله قبل)
- تهیه آگهی اعلام جلسه دفاع و تحویل پنج نسخه از آن به گروه
- انجام سایر امور اداری در محل دانشگاه
امور پس از برگزاری جلسه دفاع
- در پایان جلسه دفاع، اصلاحات مورد نظر داوران را از ایشان بگیرید.
- اصلاحات مورد نظر داوران را در پایان نامه خود اعمال کرده و به همراه یادداشت ایشان برای تایید شفاهی به هر دو داور خود مراجعه کنید.
- در صورت تایید داوران، پایان نامه را نزد استاد راهنما و سپس استاد مشاور ببرید تا ایشان صفحه مخصوص را (فقط یک نسخه) امضاء نمایند.
- پایان نامه را نزد دو داور ببرید تا ایشان نیز صفحه مخصوص را امضاء نمایند.
- پایان نامه را نزد مدیر گروه ببرید تا ایشان نیز صفحه مخصوص را امضاء نمایند.
- با راهنمایی استاد راهنما مقاله ای از پایان نامه خود برابر فرمت دانشگاه تهیه کنید. فرم مخصوصی وجود دارد که لازم است تا استاد راهنما مقاله را تایید کند.