محاسبه ضریب کاپای کوهن در نرم‌افزار SPSS

برای محاسبه ضریب کاپای کوهن در SPSS، باید داده‌های دو ارزیاب (یا دو روش) به‌صورت طبقه‌بندی‌شده (Categorical) در دسترس باشد. مراحل زیر را دنبال کنید:

1. آماده‌سازی داده‌ها

• داده‌های خود را در SPSS وارد کنید. هر ردیف نشان‌دهنده یک مورد (Subject) و هر ستون نشان‌دهنده امتیاز یا طبقه‌بندی یک ارزیاب است.
• فرض کنید دو ارزیاب (A و B) دارید و داده‌ها به‌صورت زیر هستند:
  • ستون 1: امتیازات ارزیاب A (مثلاً 1 = موافق، 2 = مخالف).
  • ستون 2: امتیازات ارزیاب B (با همان مقیاس).
• اطمینان حاصل کنید که داده‌ها در مقیاس اسمی (Nominal) هستند.

مثال ساختار داده:

Subject	Evaluator_A	Evaluator_B
1	1	1
2	2	1
3	1	2
…	…	…

2. باز کردن SPSS و وارد کردن داده‌ها

• فایل داده را در SPSS باز کنید یا داده‌ها را به‌صورت دستی وارد کنید.
• مطمئن شوید که نوع متغیرها (Variable Type) در Variable View به‌صورت Nominal تنظیم شده است.

3. اجرای تحلیل کاپای کوهن

SPSS به‌صورت مستقیم گزینه‌ای برای محاسبه کاپای کوهن در منوی گرافیکی ندارد، اما می‌توانید از طریق Crosstabs یا Syntax آن را محاسبه کنید.

روش 1: استفاده از منوی Crosstabs

1. به منوی Analyze بروید و گزینه Descriptive Statistics > Crosstabs را انتخاب کنید.
2. در پنجره بازشده:
   • یکی از ستون‌ها (مثلاً Evaluator_A) را به بخش Row(s) و ستون دیگر (Evaluator_B) را به بخش Column(s) منتقل کنید.
3. روی دکمه Statistics کلیک کنید.
4. در پنجره Statistics، گزینه Kappa را فعال کنید.
5. روی Continue و سپس OK کلیک کنید.
6. خروجی شامل جدول توافق (Crosstabulation) و مقدار ضریب کاپای کوهن خواهد بود.

روش 2: استفاده از Syntax

اگر نیاز به کنترل دقیق‌تر دارید، می‌توانید از کد Syntax استفاده کنید:

1. به منوی File > New > Syntax بروید.
2. کد زیر را وارد کنید: spssCROSSTABS /TABLES=Evaluator_A BY Evaluator_B /FORMAT=AVALUE TABLES /STATISTICS=KAPPA /CELLS=COUNT /COUNT ROUND CELL.
   • در این کد، Evaluator_A و Evaluator_B را با نام ستون‌های داده‌های خود جایگزین کنید.
3. کد را اجرا کنید (دکمه Run یا کلیدهای Ctrl+R).

4. بررسی خروجی

• در خروجی SPSS، جدول Crosstabulation نشان‌دهنده توزیع پاسخ‌های دو ارزیاب است.
• در بخش Symmetric Measures، مقدار Kappa و P-value (سطح معنی‌داری) نمایش داده می‌شود.
  • Value: مقدار ضریب کاپا.
  • Asymp. Std. Error: خطای استاندارد تقریبی.
  • Approx. T: آماره آزمون.
  • Approx. Sig.: سطح معنی‌داری (اگر کمتر از 0.05 باشد، کاپا معنی‌دار است).

نکات مهم

• تعداد طبقات: کاپای کوهن برای داده‌هایی با حداقل دو طبقه (Category) محاسبه می‌شود. اگر تعداد طبقات زیاد باشد، جدول Crosstab باید به‌درستی تنظیم شود.
• داده‌های گمشده: اطمینان حاصل کنید که داده‌های گمشده (Missing Values) به‌درستی مدیریت شده‌اند.
• محدودیت‌ها: کاپای کوهن برای دو ارزیاب طراحی شده است. برای بیش از دو ارزیاب، از معیارهای دیگر مانند Fleiss’ Kappa استفاده کنید (که نیاز به افزونه یا Syntax خاص دارد).
• نصب افزونه: اگر گزینه Kappa در منوی Statistics ظاهر نمی‌شود، ممکن است نیاز به نصب افزونه Custom Tables داشته باشید.

---

مثال خروجی

فرض کنید خروجی SPSS به‌صورت زیر باشد:

text

Symmetric Measures
                Value   Asymp. Std. Error   Approx. T   Approx. Sig.
Kappa           0.75    0.08                4.12        0.000

• تفسیر: ضریب کاپا 0.75 نشان‌دهنده توافق خوب بین دو ارزیاب است و P-value (0.000) نشان می‌دهد که این توافق از نظر آماری معنی‌دار است.

---

جمع‌بندی

• ضریب کاپای کوهن برای سنجش توافق بین دو ارزیاب با در نظر گرفتن احتمال تصادفی استفاده می‌شود.
• در SPSS، ساده‌ترین روش استفاده از منوی Crosstabs و فعال کردن گزینه Kappa است.
• برای تحلیل دقیق‌تر یا داده‌های پیچیده‌تر، از Syntax استفاده کنید.

خواهشمند است، نظر خودتان را در پایان نوشته در سایت https://rava20.ir مرقوم نمایید. همین نظرات و پیشنهاد های شما باعث پیشرفت سایت می گردد. با تشکر 

پیشنهاد می شود مطالب زیر را هم در سایت روا 20 مطالعه نمایید: