بررسی پایایی آزمون ساخته شده
پایایی سؤالات باید مورد ارزیابی قرار بگیرند و سؤالاتی که دارای پایایی مناسبی نیستند به تحلیل عاملی برای بررسی روایی سازه آزمون وارد نشوند. با ارزیابی پایایی سؤالات در این مرحله، سؤالاتی از آزمون که دارای پایایی مناسبی نیستند و یا با حذف آن ها پایایی آزمون افزایش می یابد بایستی حذف شوند.
تعریف پایایی و روش های تعیین آن
ارزیابی عینی آزمون های روانی قبل از هر چیز مستلزم بررسی درجه پایایی و اعتبار آنها در موقعیت های معین است (براهنی، 1379). پایایی یک وسیله اندازه گیری به دقت آن اشاره می کند. یک آزمون در صورتی دارای پایایی است که اگر آن را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار به گروه واحدی از افراد بدهیم ، نمرات حاصل از این چندین بار اجرا نزدیک به هم باشند. اگر آزمودنی درهر بار اجرا نتایج مختلفی به دست بیاورد ، آن آزمون یک آزمون پایا نخواهد بود و در واقع هر چیز را به درستی اندازه نخواهد گرفت .اگر یک آزمون چیزی را اندازه گیری نکند، هیچ اطلاعات مفیدی به ما نخواهد داد. بنابر این برای آن که آزمونی روا باشد ، اول باید پایا باشد، پس پایایی شرط روایی است (سیف، 1375).
روش های تعیین پایایی دو مفهوم دارد: یکی پایایی نمره های آزمون در طول زمان که به دو روش قابل اندازه گیری است: باز آزمایی و آزمون های همتا؛ معنای دوم پایایی به همسانی درونی آزمون اشاره دارد و مفهوم آن این است که سوالات آزمون تا چه اندازه با یکدیگر همبستگی متقابل دارند و به چهار روش دو نیمه کردن، کودر ریچاردسون، آلفای کرانباخ و پایایی مصححان قابل محاسبه است (دلاور ،1376). هر یک از این روش ها در زیر توضیح داده می شوند:
روش های بررسی ثبات زمانی
روش باز آزمایی: در این روش آزمون واحدی دو بار روی یک گروه اجرا می شود و ضریب همبستگی بین نمرات حاصل از دو بار اجرا ی آزمون محاسبه می شود ؛ همبستگی که از این روش به دست می آید، حالت خاصی از ضریب روایی است که در اصطلاح به آن ضریب ثبات یا پایایی آزمون گفته می شود. در این روش خطای ناشی از منابع درونی به حساب نمی آیند. این روش فقط در مورد آزمون هایی مناسب است که علاوه بر شرایط یکسان اجرا ، تکرار آزمون اثر قابل توجهی در نتایج آن نداشته باشد (شریفی، 1381).
روش آزمون های همتا: در این روش از یک آزمون دو فرم موازی یا هم ارز تهیه می کنند. دو فرم وقتی معادل و موازی یکدیگر هستند که میانگین و واریانس آنها برابر باشد. در این روش، دو فرم آزمون همزمان یا با فاصله ی زمانی کوتاهی روی یک گروه واحد اجرا می کنند و ضریب همبستگی بین نمرات حاصل از دو فرم آزمون را محاسبه می کنند . ضریب به دست آمده همان ضریب پایایی آزمون به حساب می آید . استفاده از این روش در مواردی که امکان تهیه ی تعداد سوالات زیاد و هم ارز وجود دارد امکان پذیر است (کرمی 1382).
مطالب مرتبط