پرسشنامه مربوط به مدرسه ( فرسودگی تحصیلی) اسکافلی و همکاران ۲۰۰۲ + بررسی علمی ۳ مولفه اصلی
پرسشنامه فرسودگي مر بوط به مدرسه یا فرسودگی تحصیلی (School-Burnout Inventory – SBI) یکی از شناختهشدهترین ابزارهای روانسنجی برای سنجش سندرم فرسودگی در دانشآموزان است که بر پایه مدل فرسودگی شغلی ماسلچ توسعه یافته و بهطور خاص برای محیط آموزشی تطبیق داده شده.
این ابزار به پژوهشگران و متخصصان روانشناسی آموزشی امکان میدهد تا شدت فرسودگی تحصیلی را بهصورت علمی و دقیق ارزیابی کنند.
فرسودگی تحصیلی چیست و چرا اهمیت دارد؟
فرسودگی تحصیلی یک سندرم روانشناختی است که از فشارهای مداوم تحصیلی، انتظارات بالا و عدم تعادل بین تلاش و پاداش ناشی میشود.
بر اساس مدل ماسلچ، این پدیده شامل سه بعد اصلی است:
- خستگی هیجانی: احساس خستگی عاطفی و فرسودگی از فعالیتهای تحصیلی
- بدبینی: ایجاد نگرش منفی و فاصلهگیری عاطفی از مدرسه و تحصیل
- فقدان کارایی: کاهش احساس شایستگی و موفقیت در عملکرد تحصیلی
مطالعات متعدد نشان میدهد فرسودگی تحصیلی با کاهش انگیزش درونی، افت عملکرد، افزایش علائم افسردگی و حتی خطر ترک تحصیل همبستگی مثبت دارد. عوامل تشدیدکننده شامل حجم درسی سنگین، رقابت شدید و حمایت کم اجتماعی-عاطفی است.
معرفی پرسشنامه School-Burnout Inventory (اسکافلی و همکاران)
- طراحان اصلی: ویلبرت اسکافلی و همکاران (۲۰۰۲)
- نسخه فارسی: تطبیقشده و مورد استفاده در پژوهشهای ایرانی
- تعداد سوالات: ۱۵ سوال
- ساختار: طیف لیکرت
- سه مولفه اصلی:
- خستگی هیجانی (Emotional Exhaustion)
- بدبینی (Cynicism)
- فقدان کارایی تحصیلی (Reduced Academic Efficacy)
- پایایی و روایی: بالا و تأییدشده در مطالعات بینالمللی و ایرانی
- کاربرد: ارزیابی فرسودگی در دانشآموزان متوسطه و دانشجویان
کاربردهای علمی پرسشنامه در پژوهش و مداخله
این ابزار در بررسی رابطه فرسودگی با متغیرهایی مانند انگیزش تحصیلی، خودکارآمدی، حمایت معلم و عملکرد درسی بسیار مؤثر است. مداخلات مبتنی بر شواهد مانند برنامههای مدیریت استرس، تقویت حمایت اجتماعی و بازنگری بار تحصیلی میتوانند نمرات فرسودگی را بهطور معنادار کاهش دهند.
برای محتوای علمی بیشتر در حوزه روانشناسی آموزشی، به کانال تلگرام و کانال آپارات بپیوندید.
پیشرفت علمی آموزش با ابزارهای معتبر آغاز میشود!
