برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران :  این قسمت اصول ناظر بر برنامه های درسی و تربیتی

این اصول به صورت هماهنگ و درهم تنیده ناظر بر سیاست گذاری، برنامه ریزی و مدیریت برنامه های درسی و تربیتی از سطح ملی تا سطح مدرسه است: ادامه‌ی خواندن→

در این برگه انواع پاورپونت مربوط به رشته علوم تربیتی  جهت استفاده در کلاس درس، سیمنارها و ارائه کنفراس و غیره  که قابل ویراش هستند، ارائه شده است.

ادامه‌ی خواندن→

آزمون های تشریحی را با توجه به آزادی عمل آزمون شونده در پاسخ دادن به سوال های آزمون، به دو دسته گسترده پاسخ و محدودپاسخ تقسیم می کنند.

ادامه‌ی خواندن→

گرایش های رشته روان شناسی

ادامه‌ی خواندن→

در این برگه مطالبی در خصوص  آموزش و پرورش (رشته های مختلف) ارائه می گردد.

توجه : همه فایل ها در قالب نرم افزار ورد و قابل ویرایش اند. پس به راحتی می توانید در نوشته ها و پژوهش های خود از آن ها استفاده کنید.

برای پیداکردن مقالات  می توانید  کلید ctrl +F را فشار داده و سپس  نام یا قسمتی از نام آن را در کادر بنویسید.

تحول آموزش با اینترنت اشیا

اینترنت اشیا به صورت روزافزون در حال تبدیل شدن به یکی از اصلی ترین موضوعات فناوری بوده و تحولات گسترده ای را در زمینه های مختلف و زندگی مردم ایجاد کرده است. دانشمندان پیش بینی می کنند، اینترنت اشیا به زودی به اینترنت همه چیز (IoE) تغییر ماهیت می دهد و تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۵۰ میلیارد دستگاه به اینترنت متصل خواهند شد.

اصطلاح اینترنت اشیا اولین بار توسط کوین آشتون (Kevin Ashton) در سال ۱۹۹۹ مطرح شد و به ابزارهایی مانند حسگرها، تلفن های هوشمند، ساعت ها، دستبند، خودرو، خانه و ابزارهای پوشیدنی اشاره دارد که داده ها را جمع آوری و در بستر اینترنت ارسال می کنند تا خدمات هوشمندانه تری را ارائه بدهند.

یکی از سؤالاتی که بسیاری از افراد آن را مطرح می کنند تأثیر اینترنت اشیا در آموزش، ایجاد مدارس هوشمند و بهبود کیفیت آموزش است.

شرکت های آموزش فناوری آمریکا در سال ۲۰۱۴، ۱٫۲ میلیارد دلار دریافت کردند و این بودجه در مجموع به ۴۸٫۳ میلیارد دلار رسید. این موضوع نشان می دهد این کشور کمتر از ۳ درصد را روی فناوری های آموزشی سرمایه گذاری کرده است.

از طرفی به نظر می رسد شرکت های زیادی به سرمایه گذاری در فناوری های آموزشی تمایل داشته باشند؛ زیرا بازدهی بسیار کمی برای آنها دارد. با وجود این شرکت هایی مانند آی‌بی‌ام در سال ۲۰۱۷ اعلام کردند بودجه ای ۳ میلیارد دلاری را برای ۴ سال آینده به بستر آموزشی توسط اینترنت اشیا اختصاص می دهد.

اینترنت و آموزش الکترونیکی از گذشته نیز در مدارس کشورهایی مانند آمریکا حضور داشته است؛ اما اینترنت اشیا در مباحث آموزشی  کاربردهای بسیاری دارد. همچنین به کمک این فناوری دسترسی به اطلاعات آموزشی بیشتر خواهد شد.

فناوری های هوشمند به دو شیوه روی تحصیلات تأثیر می گذراند:

    یادگیری سریع تر دانش آموزان: کودکان و نوجوانان با کمک ابزارهای هوشمند و وجود تعامل بیشتر، به شکل بهتری آموزش می بینند.

    معلم ها نیز به شکل مؤثرتری وظیفه‌ی خود را انجام می دهند. برای مثال یک معلم روزانه ۱۲ تا ۱۴ ساعت باید وقت خود را صرف آموزشی، طراحی سؤال یا آماده سازی شیوه های آموزشی تازه برای درس های آینده کند؛ اما با کمک اینترنت اشیا و ابزارهای هوشمند این زمان کاسته شده و کیفیت مطالب افزایش می یابد.

محتوای دیجیتالی به شکل ساده تری بین معلمان اشتراک گذاشته می شوند و آنها می توانند با یکدیگر تبادل اطلاعات کرده، دانش و تجربیات خود را برای دیگران به نمایش بگذارند. همچنین سرعت آموزش افزایش می یابد؛ زیرا دیگر نیازی به نوشتن حرف به حرف مطالب روی تخته ی کلاس وجود ندارد. همچنین به سادگی می توانند مطالب ارائه شده را از طریق ابزارهای هوشمند به دست دانش آموزان برسانند. با وجود این به نظر می رسد هزینه ی تهیه ی تخته های هوشمند بسیار بالا باشد؛ اما پژوهشگران در تلاش هستند نمونه های با کیفیت تر و ارزان قیمت تری از آن را تولید کنند.

 اینترنت اشیا در تحصیلات دانشگاهی

اینترنت اشیا می تواند دوره های آموزشی مختلفی از کودکستان تا کلاس ۱۲ را تحت تأثیر قرار دهد؛ اما شاید بیشترین تحول را بتوان در دانشگاه ها مشاهده کرد.

دانشجویان به صورت روزافزون کاغذ و دفتر را کنار گذاشته و به تبلت یا لپ تاپ روی می آورند. با توجه به این موضوع محصلان می توانند به حجم عظیمی از اطلاعات دسترسی داشته و از کیفیت آموزشی یکسانی در خانه و دانشگاه برخوردار باشند.

ویژگی بالا نه تنها امکان آموزش مؤثرتر را برای اساتید فراهم می کند؛ بلکه آنها دیگر نیازی به انجام کارهای معمول مانند توزیع جزوه ی کاغذی یا برگه ی امتحانی ندارند. ابزارهای اینترنت اشیا به اساتید امکان می دهد تا اطلاعات جمع آوری شده در فضای ابری را مطالعه کرده و وضعیت هر یک از دانشجویان را زیر نظر بگیرد تا بتواند اقدامات مورد نیاز را انجام دهد. در خارج از کلاس نیز ارتباط یاد شده ادامه داشته و امکان تعامل بین استاد و دانشجو همچنان وجود دارد.

 آینده ی تحصیلات

۷۳ درصد از نوجوانان آمریکایی از سال ۲۰۱۵، به تلفن های هوشمند دسترسی دارند. همچنین تقریباً همه ی مدارس دولتی نیز به اینترنت مجهز شده اند. به علاوه ۷۰ درصد مدارس راهنمایی و ۷۵ درصد دبیرستان ها از لپ تاپ برای مقاصد آموزشی استفاده می کنند. از طرفی گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهند ۶۹ درصد دانش آموزان علاقه دارند از ابزارهای هوشمند خود در کلاس های درس استفاده کرده و وظایفی مانند یادداشت برداری را به صورت خودکار انجام دهند.

به علاوه به نظر می رسد به کارگیری تجهیزات هوشمند باعث کاهش هزینه های خواهد شد. برای نمونه مدارس یکی از ایالت های آمریکا به علت استفاده از یک سامانه ی مدیریت تحت وب سالانه ۱۲۸ هزار دلار صرفه جویی می کنند. از طرفی هوشمند سازی مدارسی که حتی از زیرساخت های قدیمی بهره می برند با به کارگیری حسگرهای هوشمند امکان پذیر است.

تخته های هوشمند

تابلوهای هوشمند تفاوت بسیاری با تخته های معمولی دارند. این تابلوها امکان نمایش تصاویر، متن، لینک و ویدئوها به شکل همزمان و ترکیبی را فراهم می کند. امکان به اشتراک گذاری سریع تر مطالب و نظارت روی فعالیت دانش آموزان نیز به شکل بهتری وجود دارد.

یادگیری تعاملی:

آموزش عصر حاضر به نمایش تصاویر و متن یا ترکیبی از آنها محدود نمی شود؛ بلکه بیشتر کتاب ها و جزوات حال حاضر به وبگاه هایی متصل هستند که محتویاتی تصویری، ویدئویی و مواد آموزشی بیشتری را در اختیار محصل قرار می دهند. در نتیجه درک دانش آموز از مباحت افزایش می یابد.

 تلفن ها و تبلت های هوشمند

تلفن ها و تبلت های هوشمند دانش آموزی یا دارای برنامه های آموزشی، قدرت یادگیری را افزایش می دهد. دانش آموزان می توانند به محتوای گرافیکی و سه بعدی جذاب دسترسی داشته یا حتی در قالب بازی مطالب را فرابگیرند. از طرفی نظارت روی آنها به شکل بهتری انجام می شود.

استفاده از کتاب های الکترونیکی

دانش آموزان می توانند ده ها یا صدها کتاب الکترونیکی را همواره با خود همراه داشته و در هر زمانی که مایل بودند به مطالعه ی آن بپردازند. در نتیجه از منابع بسیار بیشتری برخوردار هستند.

تحول در ارتباطات

فناوری های جدید، شیوه های ارتباطی جدیدی را برای دانش آموزان و معلمان فراهم می کند.

درهای هوشمند

هوشمند سازی درهای مدارس امکان مدیریت بهتر آنها را در قالب یک سامانه ی مرکزی فراهم می کند. برای مثال در زمان وقوع حوادثی مانند آتش سوزی با قفل کردن درها امکان سرایت آن به دیگر مناطق مدرسه یا حضور دانش آموزان در مناطق خطرناک و ممنوعه جلوگیری به عمل می آید. همچنین امنیت کودکان و نوجوان ها افزایش یافته و از ورود بازیگران بد به مدرسه خودداری می شود.

 حسگر دما

با کمک حسگر دما می توان به صورت هوشمند دما را به گونه ای تنظیم کرد که دانش آموزان و معلمان در شاداب ترین حالت خود قرار داشته باشند.

شبکه های اجتماعی

می توان با راه اندازی یک شبکه ی اجتماعی مخصوص دانش آموزان در مدارس، سطح آموزش را افزایش و سطح سواد دیجیتال آنها را نیز  بهبود بخشید.

اسباب بازی

امروزه اسباب بازی های متنوعی به وجود آمده اند که در بستر اینترنت اشیا فعالیت کرده و سعی دارند به شکلی جذاب تر، مواردی مانند برنامه نویسی، علم شیمی، ریاضی یا دیگر موارد را به کودکان آموزش بدهند.

بر گرفته از: سایبر بان

ادامه‌ی خواندن→

دنیای امروز و جوامع پیشرفته امروزی بیش از هر چیز به نیروی انسانی بها می دهند و آنرا یک منبع عظیم به حساب می آورند که می تواند منشا تغییرات شگرفی بشود. حالا دیگر ثروت یک کشور منابع معدنی و فسیلی، نیروهای مسلح به حساب نمی آید بلکه آنچه در درجه اول حائز اهمیت است نیروی انسانی و متخصصان آن کشور است که سرمایه آن را تشکیل می دهند. نیروی انسانی متخصص و کارآمد بدست نمی آید مگر از طریق آموزش و پرورش و آموزش عالی. بطوری که مسیر توسعه یافتگی و پیشرفت مسیری است که از مدارس و دانشگاهها می گذرد. اهمیت اموزش و تربیت نیروی انسانی تا آنجا است که یکی از علمای علوم انسانی می گوید که جهان اقتصادی آینده از آن کسانی خواهد بود که از کاملترین آموزش و پرورش برخوردار هستند. به عبارت دیگر دو موضوع نرم افزاری و سخت افزاری در این بحث مد نظر است. مدارس و دانشگاهها از نظر سخت افزاری در سطح قابل قبول و حتی در بعضی موارد در سطح استاندارد با ابزار و امکانات مورد نیاز تجهیز شده اند. اما وقتی به قلمرو مساله نرم افزاری یعنی نیروی انسانی پا می نهیم با کاستی های زیادی روبرو هستیم. بررسی اجمالی وضعیت حال کشور از نظر آموزشی نشان می دهد که مدارس و دانشگاهها و مراکز آموزش عالی از نظر سخت افزاری مشکل چندانی ندارند بطوریکه این مراکز با ابزار و وسایل مورد نیاز تجهیز شده اند. در نقطه مقابل وقتی بحث نرم افزاری پیش می آید مشکل نیروی انسانی ناکارآمد و بدون تفکر و اندیشه کاملاً هویدا می گردد. به عنوان مثال وقتی یک مدرسه هوشمند کاملاً تجهیز شده با تکنولوژی روز را بدست یک مدیر غیر متخصص و تیمش می سپاریم نتیجه از قبل مشخص است.

 نگاهی به پنج نظام برتر آموزشی در جهان

 پنج کشور در جهان وجود دارند که رتبه نخست را در زمینه آموزش ابتدایی، دارا هستند، و رتبه‌بندی این کشورها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون در خصوص آموزش، مهارت‌های شناختی و پیشرفت تحصیلی جهانی صورت گرفته است، که به نوبه خود، برتری کشورها را بر اساس چندین آزمون بین المللی تعیین کرد، از جمله:

 – آزمون بین المللی پیشرفت سواد خواندن و نوشتن (پرلز)

 – سنجش روند بین المللی آموزش ریاضیات و علوم (تیمز)

 – برنامه بین المللی ارزیابی دانش آموزان (پیزا)

 رتبه‌بندی ده کشور برتر بدین ترتیب است: کره جنوبی رتبه نخست، ژاپن در رتبه دوم، پس از آن سنگاپور در رتبه سوم، هنگ‌کنگ در رتبه چهارم، اما فنلاند پس از آنکه در سال های گذشته در صدر قرار داشت، در مرتبه پنجم قرار گرفت، بریتانیا رتبه ششم را به خود اختصاص داد، و پس از آن کانادا در رتبه هفتم جای دارد، بعد از آن هلند در رتبه هشتم، ایرلند در رتبه نهم، و لهستان در رتبه دهم قرار دارد.

 بر حسب نتایج فوق الذکر ملاحظه می‌کنیم که چهار کشور از شرق آسیا در صدر این رده‌بندی قرار دارند و چهار رتبه نخست آن را به خود اختصاص داده‌اند. و پژوهشگران بر این باورند که دلیل پیشرفت کشورهای شرق آسیا ناشی از هماهنگ بودن وضوح اهداف و نظام آموزشی می‌باشد و همچنین آزمون‌هایی که توانایی دانش‌آموزان در درک و کاربرد برنامه درسی را به روشنی می‌سنجند.

 در اینجا از روح نظام‌های آموزشی کشورهایی که به پنج رتبه نخست رده‌بندی دست یافته‌اند، مطلّع خواهیم شد؛  و سپس از تجربیات، برنامه‌ها و ایده‌های آموزشی آنها استفاده می‌کنیم تا از روح تخطی‌گری و عقب‌ماندگی و جهلی که ما را از عرصه تمدن و پیشرفت دور می‌کند، رهایی یابیم.

 کره جنوبی

 وقتی ژاپنی‌ها کره جنوبی را ترک کردند، میزان بی‌سوادی در این کشور ۷۸ درصد بود، زیرا آموزش و پرورش محدود به ژاپنی‌ها بود، و تنها عده اندکی از کره‌ای‌ها مجاز به تحصیل بودند و معلمان کره‌ای در مدارس کره جنوبی حضور نداشتند. و پس از خروج ژاپن، کره جنوبی طی چند دهه کوشید تا یک نظام آموزشی نوین و مدرن را بنیان نهد که اکنون به عنوان قدرتمندترین نظام آموزشی جهان از آن یاد می‌شود. سخت‌گیری و قاطعیت ویژگی بارز نظام آموزشی کره جنوبی است. و میزان ساعاتی که دانش آموزان کره‌ای برای یک سال تحصیلی در مدارس سپری می کنند ۱۰۲۰ ساعت می‌باشد که میانگین آن ۱۴ ساعت در روز و برای پنج روز در هفته است، که این بالاترین نسبت در جهان است. همچنین دانش آموزان کره‌ای نسبت به همسالان خود در سایر کشورها، ۲۲ دقیقه کمتر می‌خوابند. نظام آموزشی کره جنوبی در قالب ۶٫۳٫۳ عمل می‌کند و از نظر ساختار کلی، شباهت فراوانی با نظام آموزشی عراق دارد، اما در زمینه روش‌ها و اقدامات با آن تفاوت دارد. و بیشترین مواردی که نظام آموزشی کره بر آنها تمرکز دارد عبارتند از: ریاضیات، علوم، و زبان انگلیسی. و با وجود اینکه آموزش و پرورش در کره جنوبی رایگان است، اما والدین، ۲۵ درصد از کل درآمد خود را برای تدریس خصوصی فرزندان خود هزینه می‌کنند. و به تبع آن هم، دانش آموزانی که انتظارات والدین خود را برآورده نسازند، به شدت تنبیه می‌شوند، و عدم دستیابی دانش‌آموز به یک رشته دانشگاهی، در حکم خیانت به خانواده تلقی می‌شود. لذا فشار سنگین و احساس نومیدی به دانش‌آموزان کره‌ای دست می‌د‌هد، و منجر به خودکشی می‌شود.‌

 ژاپن

 ژاپنی‌ها در سال ۱۸۶۸، علیه حکومت خود قیام کردند، زیرا آن را در آن برهه زمانی فاسد می‌دانستند. سپس دولت جدید پس از آن به اعزام هیئت‌هایی به چند کشور، از جمله: انگلیس، آلمان، فرانسه و امریکا پرداخت تا از ایده‌های آموزشی آنها مطلع شوند. و بدین ترتیب یک نظام آموزشی ژاپنی بر اساس ادغام ایده‌های این کشورها با فرهنگ ژاپن ایجاد شد. و ژاپن توانست تا آغاز جنگ جهانی دوم، از ثمره این نظام آموزشی بهره ببرد. پس از جنگ، ژاپن اصلاحات آموزشی متعددی را آغاز کرد که توسعه اقتصادی و تکنولوژیکی ژاپن را تقویت کرد و ارتقا داد. نظام آموزشی ژاپن از سیستم ۶٫۳٫۳ پیروی می‌کند و بر روشی آموزشی متمرکز است که به کار تیمی و حل مسئله متکی است و نه آموزش مستقیم، و دانش آموزان برنامه های درسی مربوط به ریاضیات، علوم، و اخلاق را با درجه‌ای موازی برنامه‌های درسی اخلاق و علوم دانشگاهی فرامی‌گیرند؛ که تاثیر مثبتی بر رفتار افراد جامعه داشته است. و وجهه مدرسه به عملکرد آکادمیک و نوع تعامل آن بستگی دارد، به عنوان مثال، اگر دانش‌آموزی قانون را نقض کند، معلم راهنما و کادر آموزشی مدرسه موظفند که رسما از مقامات عذرخواهی کنند.

 برخی تحلیلگران آمریکایی معتقدند که پیاده کردن نظام آموزشی ژاپن در آمریکا، نسلی قوی را زیر نظر یک موسسه آموزشی قوی به وجود خواهد آورد، و از مشکلاتی که مدارس آمریکا از آنها رنج می‌برند، جلوگیری می‌کند.

 سنگاپور

 سنگاپور، داستان موفقیت فوق العاده‌ای به‌شمار می‌رود، بطوریکه توانست در کمتر از ۵۰ سال، از جزیره‌ای فقیر و فاقد درآمد و با آمار بالای بی‌سوادی، تبدیل به کشوری بشود که در ردیف کشورهای توسعه یافته و پیشرفته قرار بگیرد. سنگاپور در دوران استعمار و پس از آن هم از وضعیت ستیز و اختلاف بین اقلیت‌های قومی و دیگر اقشار جامعه رنج می برد. و پس از استقلال و جدایی از مالزی در سال ۱۹۶۵، نخست وزیر سنگاپور (لی کوان یو) متوجه شد که آموزش و پرورش تنها راهی است که از طریق آن می‌توان بر مشکلات جامعه سنگاپور غلبه کرد. و عملا به ایجاد یک نظام آموزشی شایسته‌سالار پرداخت و این نظام هم مدل مورد نیاز محقق شدن سیاست‌های اقتصادی مالزی را  تشکیل داد که امروزه به آن دست یافت. ویژگی بارز سیستم آموزشی سنگاپور، وجود معلمان، مدیران با کفایت و مجرب و رهبران توانمند با توانایی ایجاد چشم‌اندازهای بلندمدت متمایز می‌شود.

 سنگاپور دارای نظامی آموزشی است که از سیستم ۶٫۲٫۲ پیروی می‌کند و برنامه‌های درسی‌اش به‌خوبی تدوین شده‌اند و معیارهای آن با روش‌های نوین یادگیری، و روش‌های سنجش و ارزیابی همسویی دارند. سیستم حکومتی سنگاپور دستخوش بسیاری از جنبش‌های اصلاحی شد، که بارزترین آنها در سال ۱۹۹۷ و زمانی بود که  که دولت دست به یک اقدام اصلاح‌طلبانه زد که با عنوان (مدل متمرکز بر توانایی سنگاپور) شناخته شد، که هدف آن تاسیس مدارس جدیدی بود که (مدارس تفکر) نام داشت.

 این مدل بر چهار محور متمرکز شده است، که عبارتند از: استفاده از معلمان مجرب، مستقل بودن مدارس، لغو سیستم بازرسی، تقسیم‌بندی مدارس به چهار گروه. سنگاپور در سال ۲۰۰۶، چهارمین اقدام اصلاح‌طلبانه را تحت نظام جدیدی با عنوان «آموزش کمتر، یادگیری بیشتر» عملی ساخت. و به لطف این دو سیستم آموزشی، سنگاپور توانست در آزمون‌های بین المللی به موفقیتی چشمگیر برسد و رتبه‌ای در سطح بالا در میان کشورها به خود اختصاص دهد.

 هنگ‌کنگ

 هنگ کنگ تا سال ۱۹۹۷ مستعمره‌ای انگلیسی بود و یک نظام آموزشی بریتانیایی داشت، اما پس از خروج استعمارگران در سال ۲۰۰۰، مقامات، اقدام به تغییر نظام آموزشی و تبدیل شدن به یک نظام آموزشی جدید کردند که از سیستم ۶٫۳٫۳ پیروی می‌کند، و مقامات متوجه شدند که آموزش و پرورش، دروازه‌ای برای آینده است، لذا به‌جای روش‌های تلقین و حفظ مطالب درسی، بر یادگیری تمرکز کردند. مقامات توجه ویژه‌ای نسبت به قشر معلمین معطوف داشتندکه این امر آنان را تشویق کرد تا تمام تلاش خود را برای امر تعلیم و تربیت به‌کار ببرند و در نتیجه باعث شد که آوازه معلمان بالا برود به‌پای شهرت سوپراستارها برسد تا جاییکه می‌بینی عکس‌های معلمان را به نشانه تقدیر از آنها در خیابان‌ها نصب کرده‌اند.

 فنلاند

 فنلاند در طول دهه‌ها به دلیل منابع محدود، بحران‌های زیادی را متحمل شد، لذا دولت فنلاند از دهه هفتاد برای اصلاح اقتصاد کشور وارد عمل شد، اما بحران‌های اقتصادی در دهه نود قرن گذشته میلادی و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شدت گرفت، و میانگین بیکاری به ۲۰ درصد افزایش یافت که بالاترین نرخ بیکاری در کشور است، دولت فنلاند متوجه شد که اصلی‌ترین عامل رشد اقتصادی، آموزش و پرورش می‌باشد، در نتیجه، دولت استراتژی‌هایی را به‌کار بست که از ۴۰ سال پیش، کمک قابل توجهی به پیشرفت آموزش و پرورش کرده است، از جمله: آموزش و توانمندسازی معلمان در دانشگاه‌های فنلاند، شرط داشتن مدرک کارشناسی ارشد، اعطای استقلال کاری به معلمان، از جمله حق انتخاب برنامه درسی با مشارکت دانش آموزان، تدوین برنامه جامع ملی برای اصلاحات، انجام اقدامات متعددی در خصوص ساختار مدارس و تبدیل آنها به برنامه‌های آموزشی به‌منظور ایجاد انگیزه در دانش آموزان جهت استفاده از مهارت های تفکر، حل مشکلات و کار گروهی. اکثر مردم فنلاند در سال ۲۰۰۰ و هنگامی که متوجه شدند فرزندانشان به رتبه‌های برتری در آزمون‌های بین المللی دست یافته‌اند، شوکه شدند و گفتند که این امر “اتفاقی بوده است”، اما در سال های بعد یقین حاصل کردند که این پیشرفت، بازتاب توسعه آموزش در فنلاند بوده است، و به لطف پیشرفت آموزش و پرورش، اقتصاد هم به تبع آن پیشرفت چشمگیری داشته و فنلاند به یک کشور اقتصاد رقابتی جهانی تبدیل شد.

 ‌ پس از اطلاع از تجربیات پنج کشور اول در آموزش و پرورش، متوجه شدیم که این کشورها از مشکلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی فراوانی رنج می‌بردند، اما از طریق ایجاد سیستم‌های آموزشی قوی که به رشد اقتصادی و اجتماعی این کشورها کمک کرد، توانستند دوباره روی پای خود بایستند، و این امر باعث شد تا در ردیف کشورهای پیشرفته قرار بگیرند.

 لازم به ذکر است که این مقاله، فراخوانی برای پیاده کردن تجربیات آموزشی و توسعه این کشورها به صورت کلمه به کلمه در عراق نیست، زیرا در آن‌صورت یک نظریه‌پردازی بیهوده و خطایی فکری و راهبردی خواهد بود، بلکه دعوتی است برای بررسی این تجربیات، به منظور ایجاد انگیزه برای پرسش، و جلب توجه برای به حرکت درآوردن چرخ اصلاحات در آموزش و پرورش عراق. از یک سو با پیاده کردن آنچه که با میراث فرهنگی و اخلاقی و ارزشی و تمدنی تناسب دارد، و از سوی دیگر هم، عراق توانست در آزمون هوش جهانی رتبه ۲۰ را کسب کند و از همه کشورهای خاورمیانه جلو بیفتد، و پرسشی که اینجا مطرح می‌شود، اینکه: اگر این هوش برتر در یک نظام آموزشی مدرن و پیشرفته‌ در عراق سرمایه‌گذاری شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟

 از طریق مطالعه چندین تجربه آموزشی در کشورهای مختلف، برخی از پیشنهادات و ایده‌هایی که به مسئولین و متولیان امر تعلیم و تربیت و در راس آنها وزیر محترم آموزش و پروش ارائه می‌شود، می تواند به توسعه آموزش و پرورش در عراق کمک کند و همانطور که در تجارب برخی از کشورها حاصل شد، قطعا پیشرفت آموزش و پرورش به نفع رشد اقتصادی و توسعه جامعه خواهد بود. اما مهمترین ایده ها و پیشنهادها عبارتند از:

 ۱– تجدید ساختار نظام آموزش و پرورش ابتدایی در عراق متناسب با تغییراتی که در جهان رخ می‌دهد، زیرا فرآیند یادگیری و تدریس، فرایندی راکد نیست، بلکه روندی پویا و انعطاف‌پذیر است، لذا تغییر نظام آموزشی عراق از سیستم (۶٫۳٫۳) به (۴٫۴٫۴) نمی‌تواند به‌مثابه راه حلی جادویی برای مشکلات آموزش و پرورش در عراق باشد، بلکه اعطای استقلال عمل به ادارات آموزش و پروش، کمک فراوانی به ایجاد رقابت بین ادارات کل آموزش و پرورش و مدارس خواهد کرد. همچنین ایجاد یک سیستم نظارتی جدید مبتنی بر روح خلاقیت، و کار بر روی جداسازی شیفت مدارس دو و سه نوبته و افزایش تعداد ساعات کاری، حداقل از ۴ ساعت به ۶ ساعت در روز.

 ۲– آموزش و توانمندسازی مجدد معلمان و مدیران مدارس، بطوریکه دوره‌های‌ آموزشی در دانشگاه‌های عراق و تحت نظارت اساتید باکفایت و مجرب صورت بگیرد. لازم است گروههایی از معلمان را برای آموزش به کره جنوبی، ژاپن، سنگاپور و فنلاند اعزام کنیم تا اینکه بخواهیم آنها را به کشورهایی مانند مصر، لبنان و دیگر کشورها بفرستیم که هیچ فایده‌ای برای ما ندارند. ضروری است که معلمان دوره متوسطه اول حداقل بجای داشتن  مدرک لیسانس، دارای مدرک کارشناسی ارشد باشند، و این بخاطر اهمیت این مقطع تحصیلی است. همچنین فراخواندن همه معلمان جهت اخذ مدرک لیسانس به‌جای مدرک دیپلم که تعداد زیادی از آنان دارنده آن هستند، و مدارک لیسانس تنها باید از دانشگاه‌های عراقی صادر شود و نه از دانشکده‌های آزادی که توسط وزارت آموزش و پرورش اداره می‌شوند و هیچ نفعی ندارند.

 ۳– ایجاد یک سیستم تشویقی جدید که در جهت ایجاد انگیزه در معلمان و مدیران عمل می‌کند، تا تمام سعی و تلاش خود را در اثنای تعلیم و تربیت به‌کار ببندند، به عنوان مثال: معلمی که به درصد قبولی بالایی در امتحانات عمومی دست یابد، بورس تحصیلی کارشناسی ارشد به او اعطا گردد و یا مبلغی پول نقد به وی پرداخت شود، و همچنین پاداشی به مدیران مدارسی تعلق بگیرد که عملکرد آنها در امتحانات از درصد قبولی بالایی برخوردار باشد، آن‌گونه که در آمریکا عمل می‌کنند.

 ۴– تغییر و تحول از سیستم آموزش مستقیم، به سیستم آموزش غیرمستقیم، به مطرح کردن افکار و ایده‌ها و معلومات از طرف معلم ارتباط دارد، و بر ارائه و آموزش مهارت‌های فردی به یادگیرنده، حل مسئله و کار گروهی متمرکز است. بطوریکه همه کشورهایی که به رتبه‌های برتری در آزمون‌های بین المللی دست یافته‌اند، و کشورهای توسعه یافته هم، نظام آموزش و پرورش غیرمستقیم را اعمال می‌کنند.

 ۵– لغو برنامه‌های درسی زیستی و کاربردی از سیستم آموزشی؛ چرا که این سیستم بی‌اثر است، و در بسیاری از کشورهای توسعه یافته اجرا نمی‌شود.

 ۶– لغو امتحانات عمومی فعلی، زیرا آنها امتحانات بی‌اثر هستند، و تنها توانایی دانش‌آموزان را در حفظ کردن محتوا می‌سنجند، در حالی‌که نظام‌های آموزشی جهانی دارای سیستم‌های سنجشی هستند که مهارت‌های برتر دانش‌آموزان را می‌سنجند، و توانایی‌های ذهنی آنان را به چالش می‌کشند و توانایی دانش‌آموزان را برای درک، تجزیه و تحلیل و بکارگیری مواد درسی می‌سنجند.

 ۷– ایجاد تغییرات قابل توجهی در برنامه‌های درسی مدارس که دیگر تناسبی با فضای عصر حاضر ندارند، و بر تدوین برنامه‌های درسی که معلومات و ایده‌های جدیدی را در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد که توانایی‌های ذهنی آنان را به چالش بکشد، تمرکز کنیم تا اینکه بخواهیم ذهن آنها را با معلوماتی بی‌معنا پر کنیم، این از یک سو و از سویی دیگر به برنامه‌هایی درسی نیاز داریم که بر اخلاق متمرکز باشد تا بتوانیم جامعه‌ای بافضیلت بسازیم که فضای احترام، تکریم و تقدیر میان مردم بر آن حاکم باشد، به خصوص اکنون که جامعه از بسیاری از بحران‌ها، و به ویژه فرقه‌گرایی، گذر کرده است، واینکه مردم را به محترم شمردن نظم و قوانین و پیروی از آنها فرابخوانیم. لذا ما به این برنامه‌های درسی نیاز مبرم داریم تا دانش‌آموزان را تا دوره متوسطه همراهی کند، زیراکه جامعه عراق از یک بحران اخلاقی واقعی رنج می‌برد. بنابرین وزارت آموزش و پرورش باید نقش آموزشی خود را در ارتقاء اخلاق نیکو و پسندیده در روان افراد، ایفا کند.

برگرفته از : مرکز مطالعات البیان – نویسنده احمد الجعفری، پژوهشگر و استاد دانشگاه در رشته مدیریت و سیاست‌گذاری آموزشی

تحلیل محتوای کتاب فارسی اول دبستان سه کشور❗️

🇮🇷 کودک ایرانی «اطاعت» یاد می گیرد
🇩🇪 کودک آلمانی «پیشرفت»
🇨🇳 و کودک چینی «مهرورزی»

🔹 علیرضا عابدین (روان شناس) در پژوهشی به بررسی و تحلیل داستان‌های کتاب فارسی کلاس اول در ایران و مقایسه آن با داستان‌های کتاب زبان کلاس اول در دو کشور شرقی و غربی یعنی چین، به عنوان نماینده فرهنگ جمع‌گرا و آلمان، به عنوان نماینده فرهنگ فردگرا پرداخته است.

🔸او به این منظور تمامی داستان‌های کتاب فارسی اول ابتدایی در ایران، شامل ۵١ داستان منتشر شده در سال ١٣٩١، همچنین ۴۴ داستان از داستان‌های کتاب کلاس اول چین و ٢۶ داستان از مجموعه چهار کتاب کلاس اول آلمان را به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب کرده است.

🔍 نتایج این پژوهش نشان می دهد
♻️نیازهای «پیروی » و اطاعت در ایران
♻️ «پیشرفت » در آلمان
♻️ و «مهرورزی » در چین، سه نیاز اول و اصلی در سه کشور هستند.

🖇 نیاز به «پیروی » و اطاعت به دو نوع «تسلیم » و «احترام » تقسیم شده است.

🔹 نیاز «مهرورزی » پرتکرارترین نیاز در چین است که به شدت با ساختار جمع‌گرای شرقی مطابقت دارد.
در مرتبه‌های بعدی نیاز «فهمیدن » و همچنین نیاز به «ارائه و بیان » در چین قراردارند.

🔸به طور خلاصه می‌توان گفت کودک چینی به دنبال آن است که مهر بورزد، بفهمد و بفهماند.

🔹بعد از این سه نیاز که اساسا در ارتباط با دیگران (نیازهای جمعی) معنا پیدا می‌کنند، نیازهای شخصی‌تر مثل «پیشرفت » و «بازی » در چین، ظهور می‌کنند.

🔸این در حالی است که بروز نیازها در آلمان درست وارونه چین است.
در آلمان نیاز به «پیشرفت »، «بازی» و «شناخت » که نیازهای فردی و معطوف به خود هستند، در درجه اول قرار دارند و بعد از آنها نیاز «پیوندجویی » ظهور می کند.

▪️ بنابراین کودک ایرانی می‌آموزد طلب‌کننده و گیرنده (مصرف کننده و تنبل) باشد.

▫️ کودک چینی اما می‌آموزد دهنده و بخشنده
(تولیدکننده و کارگر) باشد

▪️ در حالی که کودک آلمانی اساسا چیزی طلب نمی‌کند ( استقلال طلب) است.

🔹بر این پایه می‌توان نتیجه گرفت کودک ایرانی در کتاب درسی خود یاد می‌گیرد که مطیع و سربه زیر باشد.

▪️ نگاه کودک ایرانی یا به سمت پایین است و یا از پایین به بالا نگاه می‌کند.

▫️نگاه کودک چینی به اطراف است و یک نگاه دایره‌وار دارد.

▪️ ولی کودک آلمانی یک حرکت و نگاه رو به جلو و هدفمند دارد.

⭕️ او به یک نقطه و هدف چشم می دوزد و تنها برای رسیدن به‌ آن در یک خط سیر مشخص می کوشد و در نهایت هم موفق است.

🔹 پ.ن: هر چیزی که الان هستیم ، به خاطر آموزشی است که در دوران ابتدایی دیدیم …