متغير چيست ؟

´چيزي است كه مي تواند از لحاظ مقدار تغيير كند ومعمولا مي تواند ارزشهاي عددي متفاوتي را بپذ يرد.

´ايده اصلي در يك تحقيق بوده ومفهومي است كه تغيير مي كند .

´كميتي است كه در دامنه اي معين مي تواند از يك فرد به فرد ديگر

    يا ازيك مشاهده به مشاهده ديگر مقادير مختلفي رااختيار كند.

´يك مفهوم است كه بيش از دويا چندارزش يا عد د به آن اختصاص داده مي شود.

´شرايط يا خصايصي هستند كه محقق آنهاراكنترل ، دستكاري  يا مشاهده مي كند.

طبقه بندي متغيرها

طبقه بندي نوع اول : 

       الف) متغير وابسته

         ب)  متغير مستقل

         ج)  متغير تعديل گر

          د)  متغير مداخله گر

          ه)  متغير كنترل

طبقه بندي نوع دوم :

      الف)  متغير فعال

        ب)  متغير خصيصه اي

طبقه بندي نوع سوم :

      الف)  متغير كيفي

        ب)  متغير كمي

 طبقه بندي نوع چهارم :

      الف)  متغير پيوسته

        ب)  متغير گسسته

طبقه بندي نوع پنجم :

      الف)  متغيردوارزشي

        ب)  متغيرچند ارزشي

طبقه بندي نوع اول :

   الف) متغيروابسته

´متغيري است كه هدف محقق تشريح يا پيش بيني تغييرپذيري درآن است

´يك متغيراصلي  است كه به صورت يك مساله حياتي براي تحقيق مورد بررسي قرار مي گيرد.

´متغيري است كه تغييرات آن تحت تاثير متغير مستقل قرارمي گيرد.

   متغير وابسته درسه دسته كلي زير طبقه بندي شده اند :

1 – محيطي

2 – دستور العملي

3 – تاكيدي

   ب) متغير مستقل :

´متغيري است كه روي متغير وابسته بصورت مثبت يا منفي تاثير مي گذارد.

´يك ويژگي از محيط فيزيكي يا اجتماعي است كه بعد ازانتخاب ،دخالت يا دستكاري شدن توسط محقق،مقاديري را مي پذيردتا تاثيرش بر روي متغير ديگر مشاهده شود.

´شرايط يا خصايصي هستند كه محقق در عمل آنهارا براي اثبات ارتباطشان باپديده موردمشاهده دستكاري مي كند.

  ج)متغير تعديل گر :

´متغيري كه داراي تاثيري قوي بررابطه بين متغير مستقل ومتغير وابسته است .

´متغيري كيفي وكمي است كه جهت يا ميزان رابطه بين متغيرهاي مستقل و وابسته را تحت تاثير قرار مي دهد.

´نقش متغير تعديل گر درپژوهش علمي ومدل تحليلي آن شبيه نقش كاتاليزوردر شيمي است كه بدون آنكه در واكنش دخالت كند معين مي كند كه واكنش مورد نظر چگونه پيش خواهدرفت .

   د)متغير مداخله گر :

´متغيري است كه  محقق براي استنتاج از نحوه  تاثير متغير مستقل برمتغير وابسته مورد نظر قرار مي دهد،تاثير متغير مداخله گر را نه مي توان كنترل كرد ونه بطور مستقيم ومستقل ازساير متغيرهامشاهده كرد.

´اصطلاحي به منظور توجيه وتبيين فرآيندهاي ذهني ودروني است كه مستقيما مشاهده پذير نيست.

   ه)متغير كنترل :

´دريك تحقيق اثر تمام متغيرها رابريكديگر نمي توان به طور همزمان مورد مطالعه قرارداد بنابراين محقق اثر برخي ازمتغيرهاراكنترل نموده وياآنها راخنثي مي كند .

´تفاوت متغير كنترل با تعديل گر آن است كه اثرات متغيرهاي كنترل ازميان مي رود درحالي كه اثرات متغيرهاي تعديل گر مورد مطالعه قرار مي گيرد.

طبقه بندي نوع دوم :

  الف)متغير فعال :

    متغيري كه پژوهشگر درآن دخل وتصرف ودستكاري

    مي كند وآن را به هر مقداركه متمايل است تغيير مي دهد.

   ب) متغير خصيصه اي:

   متغيري راگويند كه پژوهشگر قادربه تغيير دلخواه آن نباشد.

طبقه بندي نوع سوم :

الف)متغير كيفي :

        به متغيري اطلاق مي شود كه اختلاف وتغييرات بين ميزانهاي مختلف آن كيفي است وبراي ثبت آن ممكن است از روشهاي ديگري غير از بكاربردن عدداستفاده شود.

 ب) متغير كمي :

       به متغيري اطلاق مي شود كه براي اندازه گيري آنها مي توان اعداد را به وضعيت آزمود ني وبرطبق قاعده اي معين منتسب كرد،اين گونه متغيرهابه دو دسته تقسيم مي شود:

´متغيركمي پيوسته

´متغيركمي گسسته

طبقه بندي نوع چهارم :

الف)متغير پيوسته :

    متغيري است كه قادر به قبول مجموعه اي از ارزشهاي منظم كم تا زياد دريك دامنه يا فاصله معين باشد.

ب)متغير گسسته :

    متغيري است كه افراد در آن ازلحاظ يك صفت يا ويژگي به رده هاي دو يا چند تايي تقسيم مي شوند .

طبقه بندي نوع پنجم :

الف)متغيردوارزشي :

     به متغيري اطلاق مي شود كه به آن دو ارزش يا دو عدد نسبت داده مي شود مانند زن يا مرد.

 ب) متغيرچند ارزشي :

     به متغيري اطلاق مي شود كه بيش از دو ارزش يا دو عدد  به آن اختصاص داده مي شود مانند سطح تحصيلي.