سبکهای فرزندپروری بامریند
دیانا بامریند (Diana Baumrind)، روانشناس آمریکایی، در دهه ۱۹۶۰ میلادی، بر اساس تحقیقات خود روی رفتار والدین و تأثیر آن بر کودکان، سه سبک اصلی فرزندپروری را معرفی کرد. این سبکها بر اساس دو بعد اصلی کنترل (Demandingness) و حمایت یا گرمی (Responsiveness) طبقهبندی میشوند. کنترل به معنای انتظارات و قوانین والدین است، و حمایت به معنای پذیرش عاطفی و پاسخگویی به نیازهای فرزند. بعدها، محققان دیگری مانند النور مکوبی و جان مارتین، سبک چهارمی به نام “طردکننده” یا “غفلتکننده” را به این طبقهبندی اضافه کردند تا چهارگانه شود. این سبکها نه تنها در روانشناسی غربی، بلکه در مطالعات فرهنگی و اسلامی نیز مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتهاند.dornasharifi.com+2 more
سبکهای فرزندپروری بامریند بر رشد عاطفی، اجتماعی و شناختی کودکان تأثیرگذار هستند. در ادامه، هر سبک را به طور خلاصه توضیح میدهم، همراه با ویژگیها، مثالها و اثرات احتمالی.
۱. سبک مقتدرانه (Authoritative)
- ویژگیها: والدین قوانین و انتظارات واضحی دارند (کنترل بالا)، اما همزمان حمایتکننده، گرم و پاسخگو به نیازهای فرزند هستند (حمایت بالا). آنها توضیح میدهند چرا قوانین وجود دارند و به نظرات فرزند احترام میگذارند.
- مثال: والدینی که برای فرزندشان ساعت خواب مشخص میکنند، اما اگر فرزند دلیل منطقی بیاورد، ممکن است انعطاف نشان دهند و با هم بحث کنند.
- اثرات بر فرزند: اغلب بهترین نتایج را دارد؛ فرزندان مستقل، مسئولیتپذیر، با اعتماد به نفس بالا و مهارتهای اجتماعی خوب پرورش مییابند. آنها کمتر به مشکلات رفتاری دچار میشوند.
۲. سبک مستبدانه (Authoritarian)
- ویژگیها: تمرکز روی کنترل و اطاعت مطلق (کنترل بالا)، اما حمایت عاطفی کم است. والدین قوانین سفت و سختی وضع میکنند و تنبیه را ترجیح میدهند، بدون توضیح زیاد.jafarhashemlou.blogfa.com
- مثال: والدینی که میگویند “چون من گفتم!” و هیچ بحثی را نمیپذیرند.
- اثرات بر فرزند: فرزندان ممکن است منظم باشند، اما اغلب با اضطراب، اعتماد به نفس پایین، پرخاشگری یا انزوا روبرو شوند. در نوجوانی ممکن است شورش کنند.
۳. سبک سهلگیرانه یا آسانگیر (Permissive)
- ویژگیها: حمایت عاطفی بالا، اما کنترل کم. والدین مانند دوست رفتار میکنند، قوانین کمی وضع میکنند و اغلب تسلیم خواستههای فرزند میشوند.esanj.ir
- مثال: والدینی که اجازه میدهند فرزند هر ساعتی بخوابد یا هر غذایی بخورد، بدون محدودیت.
- اثرات بر فرزند: فرزندان خلاق و خوشحال هستند، اما ممکن است با مشکلات خودکنترلی، مسئولیتپذیری پایین و عملکرد تحصیلی ضعیف مواجه شوند.ekeshoo.ir
۴. سبک طردکننده یا غفلتکننده (Uninvolved/Neglectful)
- ویژگیها: کنترل و حمایت هر دو پایین. والدین بیتفاوت هستند، نیازهای عاطفی و جسمی فرزند را نادیده میگیرند و درگیر مشکلات خودشان هستند.doctoreto.com
- مثال: والدینی که زمان کمی با فرزند میگذرانند و از فعالیتهای او بیخبرند.
- اثرات بر فرزند: بدترین نتایج؛ فرزندان اغلب با مشکلات عاطفی، اجتماعی، افسردگی، اعتیاد یا رفتارهای پرخطر روبرو میشوند.
مقایسه سبکها در یک جدول
برای وضوح بیشتر، سبکها را بر اساس دو بعد اصلی مقایسه میکنم:
| سبک فرزندپروری | کنترل (Demandingness) | حمایت (Responsiveness) | اثرات کلی بر فرزند |
|---|---|---|---|
| مقتدرانه | بالا | بالا | مثبت: استقلال، اعتماد به نفس، مهارتهای اجتماعی |
| مستبدانه | بالا | پایین | منفی: اضطراب، پرخاشگری، وابستگی |
| سهلگیرانه | پایین | بالا | مختلط: خلاقیت بالا، اما مسئولیتپذیری پایین |
| طردکننده | پایین | پایین | منفی: مشکلات عاطفی، رفتاری و اجتماعی |
این طبقهبندی در پرسشنامههای روانشناختی مانند PSI (Parenting Styles Inventory) بامریند استفاده میشود تا والدین سبک خود را ارزیابی کنند. توجه کنید که سبکها مطلق نیستند و میتوانند تحت تأثیر فرهنگ، سن فرزند یا شرایط خانوادگی تغییر کنند. در فرهنگ ایرانی، اغلب ترکیبی از سبک مستبدانه و مقتدرانه دیده میشود، که با آموزههای اسلامی مقایسه شده است.
خواهشمند است، نظر خودتان را در پایان نوشته در سایت https://rava20.ir مرقوم نمایید. همین نظرات و پیشنهاد های شما باعث پیشرفت سایت می گردد. با تشکر
پیشنهاد می شود مطالب زیر را هم در سایت روا 20 مطالعه نمایید:
9 هوش مصنوعی رایگان و کاربردی برای کمک در نوشتن پایان نامه و مقاله
صفحه روی جلد پایان نامه شامل چه مواردی می شود؟
همخطی بین متغیرهای مستقل در رگرسیون چیست؟
چگونه میتوانم چکیده پایان نامه را به زبان ساده و مختصر بنویسم؟