پرسشنامه استاندارد رهبری زهرآگین اشمیت (2008)
رهبری زهرآگین (Toxic Leadership) به نوعی از رهبری اطلاق می‌شود که در آن رهبر با رفتارها و شیوه‌های مدیریتی خود به محیط کار آسیب می‌زند و موجب ایجاد تنش، عدم اعتماد و کاهش روحیه در کارکنان می‌شود. این نوع رهبری می‌تواند تأثیرات منفی بر عملکرد فردی و گروهی داشته باشد و به ایجاد فرهنگی سمی در سازمان منجر شود.
ویژگی‌های رهبری زهرآگین:
- عدم احترام: رهبران زهرآگین معمولاً به کارکنان خود احترام نمی‌گذارند و از تحقیر و توهین به عنوان ابزاری برای کنترل استفاده می‌کنند.
- خودمحوری: این رهبران بیشتر به منافع شخصی خود توجه دارند و به نیازها و خواسته‌های تیم اهمیت نمی‌دهند.
- عدم شفافیت: در این نوع رهبری، اطلاعات به طور نابرابر و غیرشفاف به اشتراک گذاشته می‌شود و کارکنان احساس می‌کنند که در تصمیم‌گیری‌ها نادیده گرفته شده‌اند.
- کنترل و میکرو مدیریت: رهبران زهرآگین معمولاً به دنبال کنترل دقیق بر روی کارکنان هستند و اجازه نمی‌دهند که افراد به طور مستقل عمل کنند.
- نقص در ارتباطات: این رهبران معمولاً ارتباطات ضعیفی دارند و به جای تشویق به بازخورد، انتقادات را به صورت منفی دریافت می‌کنند.
تأثیرات منفی رهبری زهرآگین:
- کاهش انگیزه و بهره‌وری: کارکنان در محیط‌های سمی معمولاً انگیزه کمتری برای کار دارند و این می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری شود.
- افزایش استرس و اضطراب: وجود یک رهبر زهرآگین می‌تواند به افزایش سطح استرس و اضطراب در کارکنان منجر شود.
- نرخ بالای ترک شغل: کارکنان ممکن است به دلیل محیط کار نامناسب، شغل خود را ترک کنند و این می‌تواند هزینه‌های بالایی برای سازمان داشته باشد.
راه‌های مقابله با رهبری زهرآگین:
- آموزش و توسعه مهارت‌های رهبری: سازمان‌ها می‌توانند با برگزاری دوره‌های آموزشی، رهبران را در زمینه رفتارهای مثبت رهبری تربیت کنند.
- ایجاد فرهنگ بازخورد: تشویق به بازخورد و ارتباطات شفاف می‌تواند به کاهش رفتارهای زهرآگین کمک کند.
- حمایت از کارکنان: ایجاد سیستم‌های حمایتی برای کارکنان می‌تواند به آنها کمک کند تا با چالش‌های ناشی از رهبری زهرآگین مقابله کنند.
- توجه به سلامت روان: سازمان‌ها باید به سلامت روان کارکنان توجه داشته باشند و از منابعی برای حمایت از آنها استفاده کنند.
پرسشنامه رهبری زهر آگین، توسط اشمیت (2008)طراحی شده است. این پرسشنامه دارای 28سوال و 5 مؤلفه می باشد و بر
اساس طیف پنح گزینه ای لیکرت با سوالاتی مانند (مدیر این بخش زیردستان را مسخره می کند)به سنجش رهبری زهرآگین می
پردازد.