پرسشنامه رفتار منطقی RBI شرکی و وایتمن ۱۹۷۷ + تفسیر

پرسشنامه رفتار منطقی RBI شرکی و وایتمن ۱۹۷۷ | ابزار معتبر ارزیابی باورهای شناختی

پرسشنامه رفتار منطقی (Rational Behavior Inventory – RBI) یکی از معتبرترین ابزارهای روانسنجی برای سنجش سطح باورهای منطقی و غیرمنطقی افراد است که بر پایه رویکرد درمان عقلانی-هیجانی-رفتاری (REBT) آلبرت الیس توسعه یافته.

این ابزار علمی به پژوهشگران، روانشناسان و درمانگران کمک می‌کند تا تحریف‌های شناختی را شناسایی کنند و مسیر بهبود سلامت روان را هموار سازند.

semanticscholar.org

Development of the Rational Behavior Inventory: Initial Validity and Reliability | Semantic Scholar

رفتار منطقی چیست و چرا در روانشناسی اهمیت دارد؟

رفتار منطقی بر پردازش واقع‌بینانه اطلاعات، پذیرش واقعیت بدون تحریف شناختی و تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد استوار است.

بر اساس رویکرد REBT آلبرت الیس، باورهای غیرمنطقی (مانند فاجعه‌پنداری، کمال‌گرایی افراطی یا نیاز شدید به تأیید دیگران) منبع اصلی اختلالات هیجانی مانند افسردگی و اضطراب هستند.

مطالعات متعدد (با آلفای کرونباخ بالای ۰.۸۵) نشان می‌دهند سطوح بالاتر رفتار منطقی با سلامت روان بهتر، کاهش استرس و بهبود روابط همبستگی مثبت دارد.

معرفی پرسشنامه رفتار منطقی RBI شرکی و وایتمن

طراحان اصلی: شرکی و وایتمن (۱۹۷۷)
نسخه فارسی: ترجمه و تطبیق توسط حمزه گنجی (۱۳۸۰)
تعداد سوالات: ۳۷ سوال
ساختار: طیف لیکرت
پایایی و روایی: بالا و تأییدشده در پژوهش‌های ایرانی و بین‌المللی
کاربرد: ارزیابی باورهای شناختی در بالینی، سازمانی و آموزشی

۱۱ مولفه اصلی پرسشنامه RBI

مولفه	توضیح علمی مختصر
بزرگنمایی بدشانسی	تمایل به اغراق در مشکلات
فاجعه‌پنداری	دیدن مشکلات به عنوان فاجعه
کمال‌گرایی/شرم	استانداردهای غیرواقعی و خودسرزنشی
گناه/تنبیه	احساس گناه بیش از حد
پذیرش استقلال	وابستگی افراطی به دیگران
نیاز به تأیید	جستجوی مداوم تأیید خارجی
مراقبت و کمک	انتظار کمک بی‌قیدوشرط از دیگران
اجبار/اجتناب	ترس از ریسک و اجتناب از چالش
سرکشی	مخالفت غیرمنطقی با قوانین
خودنمایی	نیاز به جلب توجه افراطی
نگاه منفی به دیگران	قضاوت منفی و بدبینانه نسبت به دیگران