در اين مرحله از پژوهش ، معلم پژوهنده پس از جمع آوري اطلاعات در شواهد (1) به تجزيه و تحليل و سامان دهي اطلاعات مي پردازد تا در مواقع ضروري از آن ها به درستي استفاده نمايد . همچنين هدف از تجزيه و تحليل داده ها ارائه ي طرحي درست و جامع براي مرحله ي بعدي (اقدام راه حلهاي پيشنهادي) است ؛ به عبارتي مشخص نمودن تناقض اطلاعات بدست آمده از مورد پژوه ، طبقه بندي اطلاعات و تبديل برخي از داده هاي  كيفي به كمي از اهداف اين مرحله مي باشد . بطور كلي تجزيه و تحليل داده ها درسه مرحله انجام مي گيرد كه عبارت است از : ذخيره سازي  ، رمزگذاري و بازيابي .

1-4- ذخيره سازي :

      در اين مرحله معلم پژوهنده بايد كليه ي اطلاعاتي  راكه براي تشخيص مسأله ( شواهد 1 ) بدست    مي آورد ذخيره نمايد . نبايد همه ي داده ها را در يك جعبه يا پوشه تحت عنوان « بايگاني من … » نگه داريم چرا كه در دستيابي به اطلاعاتي خاص به مشكل برخواهيم خورد . بهتر است اطلاعات بدست آمده به صورتهاي گوناگون ذخيره سازي شوند . مانند : اسناد و مدارك (پوشه هاي مخصوص) ، كارهاي بچه ها ، نوارهاي ويديويي يا صوتي ، ديسكتهاي رايانه اي و … .

2-4- رمز گذاري :

      هر يك از اطلاعات ذخيره شده را با گذاشتن علامت يا بر چسبي خاص برروي هر كدام از ابزار    ذخيره ي اطلاعات مشخص مي نماييم تا در كوتاه ترين زمان به آن ها دسترسي يابيم . به عنوان نمونه اگر ابزار ما پوشه باشد ، پوشه ها را در رنگ هاي مختلف انتخاب مي كنيم و هررنگ را به اطلاعات ويژه اي اختصاص مي دهيم . مثلاً پوشه ي زرد براي اطلاعات مربوط به مشكل اصلي مسأله ، پوشه ي قرمز براي اطلاعات مربوط به ريشه هاي مشكل ، پوشه ي سبز براي اطلاعات مربوط به عواقب و نتايج مثبت يا منفي مسأله و … .

3-4- بازيابي :

      در واقع هدف از بازيابي ، بكارگيري سريع اطلاعات ذخيره شده در صورت لزوم است تا بتوانيم آن را در اختيار ديگران قرار دهيم ، تحليل كنيم و راهكاري براي كاهش يا حل مسأله اتخاذ نماييم .

4-4- انواع الگوها و چارچوب تفسير داده ها در اقدام پژوهي :

      در روش هاي تحقيقي گوناگون داده ها طبق الگوهاي گوناگون تفسير مي شوند . در اقدام پژوهي نيز آقاي استرينگر چهار الگو را براي تفسير داده ها پيشنهاد مي كند عبارتند از : 1- الگوي شش پرسش          2- الگوي ترسيم مفاهيم  3- الگوي تجزيه و تحليل مسائل   4- الگوي بررسي سازماني . دراين مبحث به سه الگوي نخست پرداخته مي شود .

1-4-4- الگوي شش پرسش :

در اين روش اطلاعات بدست آمده ي معلم پژوهنده در شواهد(1) بايد به شش پرسش جواب دهد ؛ به عبارت ديگر معلم پژوهنده بايد اطلاعات خود را در  قالب اين شش پرسش دسته بندي و تفسير نمايد.

1-علل و اهداف چستند؟ )

2-چگونه ؟ ( اعمال و رويداد ها چگونه روي مي دهد ؟ تصميمات چگونه اتخاذ مي شود ؟ افراد چگونه با هم رابطه برقرار مي كنند؟ )

3-چه كسي ؟ ( چه كسي درگير اين مسأله است ؟ چه كسي رفتار دوستانه دارد ؟ چه كسي نفوذ بيشتري دارد؟ )

4-چه چيزي ؟ ( مسايل عمده ي فعاليت ها چه هستند ؟ چه چيزي در مسأله داراي ارزش است؟ )

5-چه موقع ؟ ( اين اتفاقات چه هنگامي روي مي دهد ؟ چه موقع مي توان آن ها را مشاهده كرد؟ )

6-كجا ؟ ( كجا زندگي مي كنند ؟ كجا درس مي‌خوانند ؟ كجا كار مي كنند و كجا با هم رابطه دارند؟ )

همه ي موارد فوق را مي توان در جدولي ترسيم كرد .

2-4-4- الگوي ترسيم مفاهيم :

هدف از اين الگو يافتن راهي براي پي گيري راهبردهاي چندگانه و چند جانبه و جامع است . به عبارت ديگر هدف از ترسيم اين الگو پاسخ به سه سؤال اساسي است :

2-    خود مسأله چيست ؟

3-    عوامل مؤثر برمسأله (عوامل ايجاد مسأله) چيست ؟

4-    روابط عوامل مؤثر بر مسئله چگونه است ؟

به عنوان نمونه ، موضوع رفتار جوانان در مدرسه ( اعتياد ، بزهكاري ، فرار از مدرسه و … . )

مشكلات بهداشتي

مشكلات مالي

مسائل خانوادگي

رفتار جوانان در مدرسه

موفقيت تحصيلي

حضور در مدرسه

مسائل والدين

 3-4-4- الگوي تجزيه و تحليل مسائل :

اين روش نيز مشابه الگوي ترسيم مفاهيم است و از آن در ريشه يابي و كشف عوامل مؤثر بر مسأله يا مشكل استفاده مي شود . اين روش نيز پاسخ به چند سئوال اساسي است :

1-مشكل اصلي چيست ؟

2-ريشه هاي اصلي مشكل چيست ؟

3-ديگر عوامل مهم مربوط به ريشه ها و پيش زمينه هاي مشكل چيست ؟

4-نتايج و عواقب مسأله چيست ؟

به عنوان نمونه ، موضوع بزهكاري نوجوانان :

كاهش فرصت ها

سوابق زندان

درگيري با جوانان

مخالفت و تعارض با جوانان

(نتايج و عواقب)

بزهكاري هاي نوجوانان

(پيش زمينه ها و علائم)

موفقيت هاي تحصيلي

فقدان فعاليت هاي تفريحي    ويژه ي جوانان

برنامه هاي درسي نامناسب و نامربوط

فقدان علاقه در

دانش آموز

حضور ضعيف در مدرسه