روش دلفی و انواع آن

یکی از روش های کسب دانش گروهی مورد استفاده، تکنیک دلفی است  که فرایندی است که دارای ساختار پیش بینی و کمک به تصمیم گیری در طی راندهای پیمایشی، جمع آوری اطلاعات و در نهایت، اجماع گروهی است در حالی که اکثر پیمایش ها سعی در پاسخ به سؤال چه هست؟ دارند، دلفی به سؤال چه می تواند/ چه باید باشد؟ پاسخ می دهد. با توجه به اینکه امروزه تکنیک دلفی در تحقیقات آینده پژوهی به شدت مورد توجه و استفاده قرار می گیرد، این مقاله، به تفصیل این تکنیک را از نظر تاریخچه، تعریف، انواع، اهداف و کاربردها، شرایط کاربرد، اجزای اصلی، فرایند، مزایا و محدودیت ها و پیشنهاداتی برای بکار گیری بهتر روش، شرح می دهد.

با توجه به اهمیت و کاربردهای مختلف، انواع گوناگونی از دلفی قابل تمیز است. حتی برخی، گروه های کانونی را نیز در زمره انواع دلفی تلقی می کنند یعنی بر این عقیده اند که میزگردها و جلسان طوفان فکری نیز، به نوعی، دلفی به حساب می آید اما به نظر این نظریات با دلفی هم خوانی ندارد.

وودنبرگ انواع دلفی را به سه گروه تقسیم می کند:

دلفی سنتی – این نوع دلفی که همان روش استفاده شده توسط ابداع گنندگان آن است دو کاربرد دارد: پیش بینی و برآورد شاخص های نا شناخته. از این روش برای تعیین توافق صاحب نظران درباره پیش رفت های آینده در زمینه علم و فن آوری نیز استفاده می شود.

دلفی سیاسی – این نوع دلفی در پی رسیدن به توافق نیست، بلکه در پی رسیدن به مهم ترین دیدگاه های مخالف در زمینه یک موضوع سیاسی روز است. هدف اصلی این نوع دلفی دست یابی به طیف مواضع و دیدگاه های موجود در اجتماع است.

دلفی تصمیم گیری- این دلفی برای دست یابی به تصمیمات مشترک گروهی از افراد متفاوت در مورد مسئله خاص به کار می آید. معمولا موضوع تصمیم گیری پیچیده، چند بعدی و فرآیند ارتباط ساختاری یک گروه متخصص در حل صحیح و ریشه ای آن موثر است.