انواع مقالات علمی
مستقل از سطح مقالات علمی، این مقالات انواع مختلفی دارند. در حالت کلی می‌توانیم مقالات را به 5 دسته تقسیم کنیم:
- تئوریک و مفهومی (Theoretical Paper) مقالات تئوریک یا مفهومی که در حوزه علوم انسانی هم رایج هستند، به بحث در خصوص مبانی نظری و مفهومی یک مساله می‌پردازند، تلاش می‌کنند تعاریف مختلف و دیدگاه‌های مختلفی را که می‌توان به یک موضوع داشتن را مورد تحلیل منطقی و فلسفی قرار بدهند، و از این طریق به نقد زیربناهای مفهومی و تئوریک یک حوزه تخصصی بپردازند و پیشنهادهایی را برای تغییر در نحوه نگرش به مساله مورد نظر ارائه کنند. مثلا یک مقاله تئوریک یا مفهومی ممکن است مفهوم توسعه اقتصادی را از دیدگاه هگل، آدام اسمیت و فوکو مورد تحلیل قرار دهد و پیشنهاد کند که مفهوم توسعه باید به شکلی بازتعریف شود تا اصول اخلاقی حاکم بر جامعه را تخریب نکند. نگارش مقالات تئوریک و مفهومی نیازمند تسلط بالا بر مبانی عمیق نظری و آشنایی عمیق با تفکرات و اندیشه‌های بنیادین علمی- فلسفی است. معمولا این نوع مقالات توسط افراد بسیار با تجربه که در زمینه‌های بین‌رشته‌ای فعالیت کرده‌اند نوشته می‌شود.
- تجربی (Emperical Paper) مقالات تجربی رایج‌ترین نوع مقالات علمی هستند. در این مقالات یک سوال تحقیق مشخص بر اساس بررسی شواهد میدانی پاسخ داده می‌شود. به عنوان مثال، فرضیه‌ای که «هر چه سطح آموزش افراد جامعه افزایش پیدا کند، تمایل مردم برای انجام کارهای ساده اداری کمتر می‌شود» را می‌توان با جمع‌آوری و تحلیل داده‌های میدانی بررسی کرد. پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های رایج دانشگاهی عمدتا منجر به نگارش مقالات تجربی می‌شوند. این مقالات، با وجود تنوعی که دارند، نسبت به سایر انواع مقالات و فرصت‌های بیشتری برای چاپ شدن دارند.
- روش‌شناسی (Methodological Paper) یک مقاله روش‌شناسی هدفش این است که یکی از ابزارها یا روش‌های پژوهش علمی را در یک رشته خاص مورد نقد و بهبود قرار دهد. مثلا یک مقاله علمی ممکن است نشان دهد که استفاده از پرسش‌نامه‌هایی که در اماکن عمومی مانند مترو برای افکار سنجی توزیع می‌شود سوگیری دارد و بر این اساس پیشنهاد کند که با اعمال یک سری تغییرات در نحوه پرسیدن سوالات، این سوگیری کاهش یابد.
- کاربردی(Practitioner-based Paper) این مقالات که معمولا در رشته‌های مهندسی و علوم کاربردی (مانند پزشکی) رایج‌تر هستند، به ارائه راه‌حل یک مساله مهم علمی می‌پردازند. مثلا تکنیکی را معرفی می‌کنند که بر اساس آن بتوان به خلوص باتری از یک ترکیب شیمیایی رسید. این مقالات در حوزه علوم انسانی به شکل ارائه پیشنهادهایی برای حل یک معضل یا یک مشکل رایج هستند. مثلا راه حل‌هایی برای کاهش بحران‌های روانی بعد از زلزله. معمولا این دسته از مقالات در مجلات خاصی که ماهیت کاربردی دارند چاپ می‌شوند و بعضا در حوزه علوم انسانی به عنوان مقاله «علمی» شناخته نمی‌شوند.
- مرور ادبیات (Review Paper) یک مقاله مرور ادبیات، به بررسی فعالیت‌های علمی انجام‌شده بر روی یک موضوع مشخص می‌پردازد. تصویری از کارهای گذشته عرضه کرده، نشان دهد که چه یافته‌های مهمی به دست آمده است، چه ابعادی از مساله مورد نظر هنوز نیاز به پژوهش بیشتر دارد و پیشنهادهایی برای توسعه دانش بشر در این موضوع خاص می‌دهد. این مقالات معمولا توسط افراد با تجربه در یک حوزه تخصصی نوشته می‌شوند و راهنمای بسیار خوبی برای انتخاب موضوعات تحقیقاتی جدید و بکر هستند.
جمع‌بندی: مقالات تجربی رایج‌ترین نوع مقالات هستند. به همین دلیل، عمدتا برای شروع مقاله‌نویسی توصیه می‌شود که از این نوع مقالات شروع کنیم. این مقالات در صورتیکه بر اساس اصول پژوهش علمی نوشته شوند و از شانس پذیرش بالاتری برخوردارند.