روش تحقیق علمی

دسته بندی روشهای تحقیق

1. انواع تحقيق براساس هدف

1.1. پژوهش‌هاي بنیادی (پايه‌اي) Basic Research

اهداف شخصی تجاري ندارد و در آن سعي مي‌شود كه دانش و نظريه‌ها به طور عام و خاص توسعه و گسترش يابد و كاربرد علمي آنی دستاوردهاي تحقيق مورد توجه نمي‌باشد.( نظريه پردازي يا نظريه آزمايي ) (مثال: فاراده، لیزر)

2.1. پژوهش هاي کاربردی Usage Research

به دست آوردن درك يا دانش لازم براي تعيين ابزاري است كه به وسيله آن نيازي مشخص برطرف گردد.

بررسي دلايل ضعف روحيه كار گروهي بين كارگران سازمان و ارايه راه كار.

3.1. تحقيق توسعه‌اي Developmental Research

شناسايي نياز يا استعداد پيدايش انديشه‌ها، آفرينش، طراحي، توليد و معرفي يك محصول يا فرايند جديد. هدف اصلي نظريه پردازي يا نظريه آزمايي نيست.

4.1. تحقيقات ارزيابی  Evaluation Research

فرايندي جهت جمع آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات براي تصميم گيري است.

 آيا سيستم جديد بهتر از سيستم قبلي است؟

2. انواع تحقیق بر اساس روش انجام

1.2. روش پيمايشي (زمينه يابي)

توصيف: (بررسي نگرش كاركنان در مورد تاثير سيستم MIS که اطلاعات آن از طريق پرسش‌نامه، مصاحبه يا مشاهده جمع آوری می شود )

تبیین: چرا برخی از رای دهندگان یکی از کاندیداها را ترجیح داده اند.

کشف: بررسی منابع و پیامدهای افراط گرایی دانشجویان در یک دانشگاه

2.2. تحقيق همبستگي

تعدادي از متغيرهايي را كه تصور مي‌رود با يك متغير پيچيده عمده مرتبط هستند ارزيابي مي‌كند. (رابطه بين توجه زياد مدير به كاركنان و افزايش رضايت كاركنان). (رابطه بین موقعیت اقتصادی کارکنان و پیشرفت تحصیلی فرزندان آن ها)

توجه شود كه هرگز يك رابطه علت و معلولي را بيان نمي‌كند بلكه يك رابطه را بيان مي‌كند. ( رابطه بين اضطراب و دقت).

3.2. پژوهش‌هاي علّی (آزمايشي)

• اگر بخواهيم برنامه را بهبود دهيم نيازمنديم تا از نوع رابطه بين دو متغير آگاه شويم.
• در تحقيقات آزمايشي، آزمايش كننده در متغيرهاي مورد نظر دخل و تصرف مي‌كند و سپس به مشاهده تاثيرات آن در تغييرات متغير وابسته‌ مي‌پردازد.

(هواپیمایی سقوط می کند، بررسی علت سقوط هواپیما)

(عدم اعمال مدیریت صحیح باعث ورشکستگی شرکت شده است)

4.2. روش تحليل محتوايي

خصوصیات این روش عبارتند از:

•  پژوهش‌هاي علوم اجتماعي و انساني.
• نیازمند مطالعه دقيق منابع و اسناد.

انواع آن عبارت است از :

1.4.2. تحليل محتواي توصيفي (توصيف كمّی محتوا مثلا تعداد بايدهاي به كار رفته در كلام مديريت و تعيين سبك مديريتي او).

2.4.2. تحليل محتواي استنباطي (بررسي تاثير شعارهاي اجتماعي مردم در بخش نامه‌هاي صادره از سوي دولت).

3.4.2. تحليل محتواي ارتباطي (بررسي محتواي پيام‌هاي كتبي بين معاونين و مديران).

5.2. پژوهش‌هاي تداومی

هدف محقق درک و شناخت تغییرات در طول زمان است. (بررسی چند ساله تغییرات رشد جسمی کودکان)

6.2. روش تاريخي

مطالعه، درك و شرح رويدادهاي گذشته بايد مبتني بر يك فرضيه باشند در غير اين صورت به يك جستجوي بي هدف تبديل مي‌شود. (مطالعه تحولات ساختار نظام مديريت بندري ايران)

7.2. تحقيق مورد كارانه

برخورد با موقعیت مساله ای. تصویری جامع و گسترده در موردی ویژه ارایه می نماید و پژوهشگر تمام مواردیکه در زمینه ای خاص مطرح است را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. ( بررسی نظام برنامه ریزی آموزشی سازمان و ارایه راهکارهای بهبود) (آنچه که هست و آنچه که باید باشد)

سوال : كدامين روش براي تحقيق مناسب است؟

بستگي به شيوه تعريف مساله و تدوين فرضيه‌ها دارد.

(معمولا در ابتدا توصيفي و يا همبستگي و بعد علّي است).