اثر هاله ای

ادوارد ثرندایک یکی از بزرگترین روانشناسان معاصر است و یکی از آزمایش‌‌های جالب روانشناسی را او انجام داده است. 

ثرندایک در مقاله­‌ای که در سال ۱۹۲۰ منتشر کرد آزمایشی را شرح داد که در آن از فرماندهان ارتش خواسته بود خصوصیات زیردستان خود را درجه­‌بندی کنند. ثرندایک در پی این بود که چگونه اثر یک ویژگیِ با کیفیت مانند هوش، سایر خصوصیات شخصی دیگر مانند رهبری، وفاداری و صداقت را تحت تأثیر قرار می­‌دهد.

ثرندایک کشف کرد زمانی که افراد یک برداشت خوب از یکی از خصوصیات یک فرد انجام می‌­دهند تمایل پیدا می­‌کنند که سایر خصوصیات آن فرد را نیز خوب بدانند.

به عنوان مثال به این فکر کنید که یک فرد جذاب می­‌تواند اثر هاله­‌ای ایجاد کند. در این صورت مردم گمان می‌­کنند که او یک شخص مهربان، باهوش و جالب هم هست. اثر متضاد این موضوع نیز رخ می­‌دهد. احساسات منفی نسبت به یک خصوصیت فرد ممکن است سایر خصوصیات دیگر وی را نیز منفی جلوه بدهد.

مثال دیگر آن وقتی ا‌ست که معلمی از دانش‌آموزی ذهنیتی منفی به عنوان یک فرد «تنبل» می‌گیرد، در برخوردهای بعدی نیز ممکن است این پیش داوری بر قضاوت او تأثیر بگذارد. از این‌رو است که به معلمان توصیه می‌شود در هنگام تصحیح ورقه‌های امتحانی به اسامی دانش‌آموزان نگاه نکنند تا ذهنیت‌های قبلی بر نحوه قضاوت آنها تأثیر نگذارد.